Η σημαντικότερη γεωπολιτική κρίση των ημερών μας κινείται στον αστερισμό του "ίσως". Η Ρωσία ίσως διαπραγματευθεί σε πνεύμα συνεννόησης με την Ουκρανία – ίσως και όχι. Η δε κυβέρνηση Τραμπ στις ΗΠΑ ίσως αντιδράσει σφοδρά στο δεύτερο αυτό ενδεχόμενο – ίσως και να μην κάνει τίποτε.
Τα καλά νέα είναι ότι οι άμεσες ρωσο-ουκρανικές διαπραγματεύσεις που εγκαινιάσθηκαν στις 16 Μαΐου πρόκειται να επαναληφθούν, όπως ανακοινώθηκε, τη Δευτέρα 2 Ιουνίου στην Κωνσταντινούπολη. Τα κακά νέα είναι, όμως, είναι το δεύτερο αυτό ραντεβού περιβάλλεται από απόλυτη αβεβαιότητα, καθώς οι δύο πλευρές έχουν εμπλακεί σε μια "κολοκυθιά" σχετική με την έγκαιρη υποβολή των μνημονίων τους, από τα οποία και θα προκύψει αν οι εκατέρωθεν όροι αφήνουν πραγματικό περιθώριο ειρήνευσης.
Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, το αδιέξοδο δεν είχε ξεπερασθεί. Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Αντρίι Σίμπιχα, εξαρτούσε την προσέλευση της ουκρανικής πλευράς από την άμεση παράδοση του ρωσικού μνημονίου, ενώ ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, χαρακτήριζε την ιδέα ως "μη εποικοδομητική", υποστηρίζοντας αντιστρόφως ότι θα πρέπει η ουκρανική πλευρά να επιβεβαιώσει προκαταβολικά την ετοιμότητά της να συνεχίσει (ή μη) τις διαπραγματεύσεις.
Ο εκπρόσωπος του ουκρανικού υπουργείου Εξωτερικών εκτίμησε ότι η Ρωσία δεν κοινοποιεί το μνημόνιό της, διότι αυτό περιέχει "μη ρεαλιστικά τελεσίγραφα" και δεν θέλει να εμφανισθεί ως αυτή που μπλοκάρει την ειρήνευση.
Κομβικός σε όλα αυτά αποκαλύπτεται ο ρόλος της Τουρκίας, ο πρόεδρος της οποίας, Ταγίπ Ερντογάν, κάλεσε Ρωσία και Ουκρανία να μην "κλείσουν την πόρτα" στον διάλογο, εκτιμώντας πως "το σβήσιμο μιας μεγάλης πυρκαγιάς στην περιοχή μας είναι ανθρωπιστικό καθήκον".
Ήταν άλλωστε η περιοδεία που πραγματοποίησε την εβδομάδα αυτή ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, σε Κίεβο και Μόσχα ο καταλύτης για να προγραμματισθεί η συνάντηση της Δευτέρας, σε μια φάση κατά την οποία η κλιμάκωση του "πολέμου των drones" έμοιαζε να έχει δημιουργήσει πλήρες αδιέξοδο. Ο Χακάν αναγνώρισε ότι "τα δύο μέρη έχουν διαφορετικές απαιτήσεις", ωστόσο διαπίστωσε ότι "το ζήτημα αρχίζει να παίρνει μια πιο αισιόδοξη στροφή στο μέτρο που αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις και αμφότερες οι πλευρές "επιθυμούν μια κατάπαυση του πυρός".
Τα "θεμελιώδη αίτια"
Νωρίτερα η Μόσχα είχε απορρίψει την πρόταση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι για τριμερή σύνοδο με τη συμμετοχή του Ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, και του Αμερικανού ομολόγου του, Ντόναλντ Τραμπ, προκειμένου να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις.
Μάλιστα, επαναφέροντας τη συζήτηση σε ό,τι η Μόσχα χαρακτηρίζει "θεμελιώδη αίτια" της ουκρανικής κρίσης, ο Βλαντίμιρ Πούτιν έθεσε ως όρο την παροχή γραπτών διαβεβαιώσεων μη περαιτέρω επέκτασης του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς.
"Είναι μια δίκαιη ανησυχία", δήλωσε μάλιστα ο ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, προσθέτοντας ότι η ουκρανική ένταξη στο ΝΑΤΟ "δεν βρίσκεται στο τραπέζι", όπως φρονούν οι ΗΠΑ και τουλάχιστον "άλλες τέσσερις χώρες" από τις 32 της Συμμαχίας. Ο ίδιος γνωστοποίησε ότι στην επόμενη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης οι σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας θα συμμετάσχουν στις συνομιλίες για το μνημόνιο μαζί με τις ΗΠΑ.
Είχε προηγηθεί η έκφραση με ποικίλους τρόπους της "απορίας" και της "απογοήτευσης" του ενοίκου του Λευκού Οίκου για τις αλλεπάλληλες ρωσικές επιθέσεις με drones εναντίον ουκρανικών στόχων. Ο Ντόναλντ Τραμπ αναρωτήθηκε αν ο Πούτιν "έχει τρελαθεί" και "αν χειραγωγεί" τις ΗΠΑ, επανέφερε τον ισχυρισμό ότι η ρωσική πλευρά ενδεχομένως στοχεύει στην κατάληψη της όλης Ουκρανίας, προοπτική που, όπως εκτίμησε, θα αποδειχθεί καταστροφική για την ίδια και προειδοποίησε με "άσχημα πράγματα" που μπορούν να συμβούν, αν αποδειχθεί ότι η Μόσχα δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τον τερματισμό του πολέμου.
"Το μόνο άσχημο πράγμα είναι η πιθανότητα ενός Γ' Παγκοσμίου Πολέμου", απάντησε κυνικά ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας, νυν αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ.
Η επιλογή της αδράνειας
Πάντως ήδη από την Τρίτη ο Τραμπ είχε αποκρούσει την πρόταση του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, για επιβολή νέων κυρώσεων στη Ρωσία, λέγοντας: "Πιστεύω απλώς ότι είμαι κοντά στην επίτευξη συμφωνίας και δεν θέλω να τα κάνω θάλασσα με αυτό".
Σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ο αναπληρωτής μόνιμος αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, Τζο Κέλι, υποστήριξε πάντως ότι "βρίσκεται ακόμη στο τραπέζι" η επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία, εάν αυτή "λάβει τη λάθος απόφαση". "Θα κρίνουμε τη σοβαρότητα της Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου όχι μόνο από το περιεχόμενο των όρων, αλλά κυρίως από τις πράξεις της Ρωσίας", πρόσθεσε, υποστηρίζοντας ότι η απόσυρση των ΗΠΑ από τη διπλωματική προσπάθεια δεν θα συνιστούσε "εγκατάλειψη των αρχών ή των φίλων μας", παρά "αναγνώριση της άρνησης της Ρωσίας να συνεργαστεί μαζί μας για ένα επιθυμητό αποτέλεσμα".
Με άλλα λόγια, η Ουάσινγκτον έχει πάντοτε την επιλογή της αδράνειας. Όσο και αν η αδυναμία του Τραμπ να υλοποιήσει τους κομπασμούς του για ταχεία επίλυση της κρίσης συνιστά πλήγμα από την άποψη του γοήτρου, το μείζον είναι η απεμπλοκή των ΗΠΑ από ένα πρόβλημα υπέρ το δέον "ευρωπαϊκό" και μη επιδεκτικό εύκολων κερδών.
Η παρεμβολή του Φρίντριχ Μερτς
Τις εξελίξεις της εβδομάδας κατεξοχήν σημάδευσε η γερμανική παρεμβολή. Ο νέος καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, ανακοίνωσε, με την ευκαιρία και της υποδοχής του Ζελένσκι στο Βερολίνο, ότι η Γερμανία θα βοηθήσει το Κίεβο στην κατασκευή πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς.
Όλο το προηγούμενο διάστημα οι Ουκρανοί διεκδικούσαν τη χρήση δυτικών όπλων για να πλήττουν στρατιωτικούς στόχους βαθιά στο ρωσικό έδαφος, όμως οι σύμμαχοί τους ανησυχούσαν ότι αυτό θα κλιμάκωνε περαιτέρω τον πόλεμο.
Ασαφές παραμένει εάν οι εξαγγελίες του Μερτς περιλαμβάνουν και την παράδοση γερμανικών συστημάτων Taurus, γεγονός για το οποίο εξακολουθούν να φέρουν αντιρρήσεις οι συγκυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες.
Απέναντι στις αντιδράσεις, ο Μερτς διευκρίνισε ότι "οι δυτικές χώρες είχαν εδώ και καιρό εγκαταλείψει τις απαιτήσεις" για χρήση όπλων περιορισμένου βεληνεκούς και από αυτή την άποψη, ο ίδιος περιέγραψε "κάτι το οποίο συνέβαινε ήδη εδώ και μήνες".
Μιλώντας στη ρωσική κρατική τηλεόραση ο Λαβρόφ δήλωσε πως οι αποφάσεις της γερμανικής κυβέρνησης "δημιουργούν ένταση" και καταδεικνύουν ότι "η Γερμανία έχει ήδη άμεση εμπλοκή στον πόλεμο". Πρόσθεσε πάντως ότι ελπίζει πως "οι υπεύθυνοι πολιτικοί" στη Γερμανία "θα καταλήξουν στο σωστό συμπέρασμα και θα σταματήσουν την τρέλα".
Του Κώστα Ράπτη
No comments:
Post a Comment
Η Φωνή του Λ.Σ. δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχετε από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οιασδήποτε φύσεως ευθύνη. Για οποιαδήποτε παράπονα και διευκρινίσεις ή αν επιθυμείτε να διαγράψουμε ένα άρθρο ή ένα σχόλιο μπορείτε να στείλετε το μήνυμα σας στο group.voice.ls@gmail.com.