Ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, οικονομικός κίνδυνος για την Ελλάδα: Τουρισμός, ενέργεια, ναυτιλία και γεωπολιτική σταθερότητα μπαίνουν σε τροχιά κρίσης

 Η ακραία ένταση που πυροδοτείται στη Μέση Ανατολή μεταξύ Ισραήλ και Ιράν δεν απειλεί μόνο τη στρατιωτική ισορροπία στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και την οικονομική σταθερότητα πολλών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Το ενδεχόμενο γενικευμένης σύρραξης στην Ανατολική Μεσόγειο και στον Περσικό Κόλπο δημιουργεί ένα ντόμινο εξελίξεων που ήδη έχει αρχίσει να αγγίζει κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας: τουρισμό, ναυτιλία, ενέργεια, εμπόριο και γεωπολιτική ισορροπία.

Σύμφωνα με την ανάλυση του προέδρου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά, Βασίλη Κορκίδη, η Ελλάδα δεν είναι θωρακισμένη απέναντι στις επιπτώσεις και χρειάζεται άμεση στρατηγική προσαρμογή σε πέντε καίριους τομείς.

Πλήγμα στον τουρισμό της Ανατολικής Μεσογείου

Η Ελλάδα ενδέχεται να θεωρηθεί από τουρίστες τρίτων χωρών (ΗΠΑ, Ασία, Ωκεανία) ως «γειτονική ζώνη αστάθειας» λόγω της γεωγραφικής της εγγύτητας με την εμπόλεμη περιοχή. Αυτό μπορεί να οδηγήσει:

Σε ακυρώσεις κρουαζιέρων και πολυπροορισμών, που περιλάμβαναν διαδρομές Ελλάδας-Ισραήλ-Τουρκίας-Αιγύπτου.

Σε αύξηση του κόστους ταξιδιωτικής ασφάλισης και ασφαλιστικών καλύψεων για τουριστικές εταιρείες.

Σε επιβάρυνση της εικόνας της χώρας και πτώση κρατήσεων στα νησιά και τις περιοχές που βρίσκονται κοντά στην Ανατολική Μεσόγειο.

Αύξηση κινδύνων για την ελληνική ναυτιλία

Η ελληνόκτητη ναυτιλία, που ελέγχει περίπου το 20% του παγκόσμιου στόλου, επηρεάζεται άμεσα από την ένταση στα Στενά του Ορμούζ και την Ερυθρά Θάλασσα. Οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν:

Επιθέσεις σε εμπορικά πλοία (όπως αυτές των Χούθι).

Αύξηση ναύλων και ασφαλίστρων για πλοία που διέρχονται από επικίνδυνες ζώνες.

Ανακατεύθυνση (rerouting) δρομολογίων μέσω Καλής Ελπίδας, με αποτέλεσμα καθυστερήσεις και αυξημένο κόστος logistics.

Επιδείνωση αξιοπιστίας μεταφορών, που επηρεάζει το διεθνές εμπορικό κύρος της Ελλάδας.

Διαταραχή του εμπορίου και των εφοδιαστικών αλυσίδων

Οι καθυστερήσεις μεταφοράς εμπορευμάτων μέσω Σουέζ, οι πιέσεις στις εξαγωγές και η πιθανή αύξηση κόστους πρώτων υλών φέρνουν συνέπειες για την εγχώρια οικονομία:

Αύξηση του κόστους εισαγωγών από Ασία (τεχνολογικά προϊόντα, βιομηχανικά εξαρτήματα, πρώτες ύλες).

Ανασφάλεια στις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων προς αγορές της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής.

Επιπτώσεις στην ελληνική μεταποίηση, το λιανικό εμπόριο και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Ενεργειακή αναστάτωση και πληθωριστικές πιέσεις

Η αβεβαιότητα στις ενεργειακές αγορές προκαλεί ήδη άνοδο στις διεθνείς τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου, κάτι που μεταφράζεται σε άμεσες επιβαρύνσεις για τους Έλληνες πολίτες και τις επιχειρήσεις:

Αυξήσεις στα κόστη μεταφορών (αεροπορικές, ακτοπλοΐα, οδικές).

Πίεση στο κόστος παραγωγής για βιομηχανίες και αγρότες.

Αύξηση τιμών στο ηλεκτρικό ρεύμα και τη θέρμανση.

Επιβάρυνση του πληθωρισμού, κυρίως στα τρόφιμα και την ενέργεια.

Πίεση στη γεωπολιτική ισορροπία και τις διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας

Η Ελλάδα, ως κόμβος μεταφοράς LNG και χώρα-μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, βρίσκεται σε διπλωματικό σταυροδρόμι. Από τη μία, ενισχύεται ο ρόλος της ως ενεργειακός και γεωπολιτικός παίκτης (EastMed, TAP, ΔΕΣΦΑ), από την άλλη όμως:

Αυξάνεται η ανάγκη ισορροπίας μεταξύ ΗΠΑ, Ισραήλ και αραβικού κόσμου.

Εντείνονται οι πιέσεις για στρατιωτική επιτήρηση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ενδέχεται να υπάρξουν διπλωματικές τριβές με χώρες που ζητούν πιο ξεκάθαρη στάση από την Αθήνα.

Οι διεθνείς οικονομικές επιπτώσεις: Παγκόσμιος συναγερμός

Η κρίση Ισραήλ-Ιράν δεν αφορά μόνο την Ανατολική Μεσόγειο. Οι παγκόσμιες επιπτώσεις εκτείνονται σε τέσσερις κύριους άξονες, όπως καταγράφει ο κ. Κορκίδης:

Ενεργειακή ανασφάλεια

Άνοδος τιμών πετρελαίου πάνω από τα $100/βαρέλι.

Απειλή για τα Στενά του Ορμούζ, απ’ όπου περνά το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου.

Επανεμφάνιση πληθωριστικών πιέσεων σε ΕΕ και Ασία.

Ναυτιλία και εμπόριο

Επιθέσεις ή ναυτικοί αποκλεισμοί προκαλούν αύξηση κόστους.

Πιέσεις σε logistics, ασφάλιστρα, μεταφορικά τέλη.

Πιθανές ελλείψεις πρώτων υλών, σιτηρών και πετροχημικών.

Χρηματοπιστωτικές αγορές

Πτώση μετοχών σε κλάδους υψηλής ενεργειακής εξάρτησης.

Άνοδος χρυσού και δολαρίου ως «ασφαλή καταφύγια».

Πτώση των νομισμάτων αναδυόμενων οικονομιών.

Τοπικές οικονομίες Ισραήλ – Ιράν

Πτώση επενδύσεων και τουρισμού στο Ισραήλ, υποτίμηση Shekel.

Νέες κυρώσεις στο Ιράν, περιορισμός εξαγωγών πετρελαίου, χρηματοδότηση πολεμικών επιχειρήσεων με κοινωνικό κόστος.

Εθνική εγρήγορση και ευρωπαϊκή συντονισμένη δράση

Η εξέλιξη του πολεμικού μετώπου θα κρίνει την ένταση και το βάθος των επιπτώσεων. Το ελληνικό οικονομικό επιτελείο και οι επιχειρηματικοί φορείς παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, καθώς διακυβεύονται κρίσιμα συμφέροντα για τη χώρα.

Η αναζήτηση κοινών ευρωπαϊκών μέτρων για την ενεργειακή σταθερότητα, η προστασία της εφοδιαστικής αλυσίδας και η ενίσχυση της τουριστικής εικόνας της Ελλάδας είναι πλέον προτεραιότητες πρώτης γραμμής.

ΠΗΓΗ