Η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να αφήνει πίσω της την εποχή της στρατηγικής αμηχανίας. Υπό τη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία, των επανειλημμένων παραβιάσεων εναέριου χώρου και της ρωσικής αναθεωρητικής ρητορικής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα το σχέδιο Αμυντικής Ετοιμότητας έως το 2030 — ένα φιλόδοξο πλέγμα τεσσάρων εμβληματικών προγραμμάτων που φιλοδοξούν να αλλάξουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη αντιλαμβάνεται και οργανώνει την ασφάλειά της.
Η Επιτροπή τονίζει ότι τα τέσσερα αυτά προγράμματα «θα ενισχύσουν την ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της και θα αλληλοενισχύονται», σηματοδοτώντας τη μετάβαση από την πολιτική της άμυνας επί χάρτου σε μια πραγματική ευρωπαϊκή επιχειρησιακή ικανότητα.
Τα τέσσερα προγράμματα – Ο νέος αμυντικός κορμός της ΕΕ
Σύμφωνα με το 15σέλιδο έγγραφο της Επιτροπής, τα προγράμματα που θα αποτελέσουν τον πυρήνα του ευρωπαϊκού σχεδίου είναι:
Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Άμυνας από Μη Επανδρωμένα Σκάφη (Drones Defense Initiative)
Ένα «τείχος» προστασίας απέναντι στα drones, με στόχο να είναι πλήρως λειτουργικό έως το τέλος του 2027.
Θα αποτελεί ένα πολυεπίπεδο, τεχνολογικά προηγμένο σύστημα ανίχνευσης, παρακολούθησης και εξουδετέρωσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών, με δυνατότητα και επιθετικής χρήσης για στοχευμένα πλήγματα.
Η Παρακολούθηση της Ανατολικής Πτέρυγας (Eastern Surveillance Program)
Ένα δίκτυο αισθητήρων, δορυφορικών και αεροπορικών μέσων για συνεχή επιτήρηση των ανατολικών συνόρων της ΕΕ, από τη Βαλτική έως τη Μαύρη Θάλασσα.
Το πρόγραμμα θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2028, αντανακλώντας την εκτίμηση ότι τα κράτη μέλη της Ανατολικής Ευρώπης είναι τα πλέον εκτεθειμένα στη ρωσική και λευκορωσική απειλή.
Η Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα (European Air Shield)
Μια πρωτοβουλία ενίσχυσης της αεράμυνας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, με ολοκληρωμένη διασύνδεση των συστημάτων αεράμυνας των κρατών μελών και ανάπτυξη κοινών ευρωπαϊκών αντιπυραυλικών τεχνολογιών.
Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Ασπίδα (European Space Shield)
Πρόγραμμα ενίσχυσης των δυνατοτήτων παρακολούθησης και προστασίας ευρωπαϊκών δορυφόρων από κυβερνοεπιθέσεις και επιθετικές ενέργειες στο διάστημα, καθώς και ανάπτυξης συστημάτων στρατηγικής προειδοποίησης.
Το πρώτο μέτωπο: Το «τείχος» κατά των drones
Η πρωτοβουλία κατά των drones, το αποκαλούμενο «τείχος» του 2027, αποτελεί την άμεση απάντηση της Ευρώπης στις πρόσφατες παραβιάσεις του εναέριου χώρου της.
Η είσοδος περίπου είκοσι drones στον πολωνικό εναέριο χώρο, που οδήγησε το ΝΑΤΟ να καταρρίψει τρία από αυτά χρησιμοποιώντας εξαιρετικά ακριβούς πυραύλους, αποκάλυψε τις αδυναμίες του ευρωπαϊκού αμυντικού συστήματος.
«Τα drones επαναπροσδιορίζουν τον πόλεμο. Η ύπαρξη άμυνας κατά των drones δεν αποτελεί πλέον επιλογή για κανέναν», προειδοποίησε η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Κάγια Κάλας, προσθέτοντας ότι η ΕΕ χρειάζεται ένα «πλήρως επιχειρησιακό σύστημα μέχρι το τέλος του 2027, σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ».
Η ίδια υπογράμμισε ότι η Ρωσία «σήμερα δεν έχει τη δυνατότητα να επιτεθεί στην ΕΕ, αλλά τα επόμενα χρόνια μπορεί να προετοιμαστεί γι’ αυτό», αφήνοντας σαφές μήνυμα για την ανάγκη επιτάχυνσης των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων.
Μια νέα ευρωπαϊκή φιλοσοφία ασφάλειας
Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Άμυνας από τα Drones σχεδιάζεται με «προσέγγιση 360°», περιλαμβάνοντας ένα διαλειτουργικό δίκτυο συστημάτων για ανίχνευση, αναγνώριση και εξουδετέρωση εχθρικών drones, αλλά και για αξιοποίηση τεχνολογιών drone σε επιθετικές επιχειρήσεις ακριβείας.
Η αρχιτεκτονική του προγράμματος στηρίζεται στα διδάγματα του πολέμου στην Ουκρανία, όπου τα drones έχουν αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα επιτυχίας ή αποτυχίας στο πεδίο.
Το «τείχος» δεν αφορά μόνο στρατιωτικά μέσα, αλλά και ένα νέο δόγμα ευρωπαϊκής αποτροπής, που θα επιτρέπει την έγκαιρη ανίχνευση απειλών, την κοινή δράση και την αυτονομία λήψης αποφάσεων χωρίς αποκλειστική εξάρτηση από το ΝΑΤΟ.
Αντιδράσεις και επιφυλάξεις – Ο ρόλος των κρατών μελών
Παρά τον ενθουσιασμό των Βρυξελλών, η πρωτοβουλία έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε ισχυρά κράτη μέλη όπως η Γερμανία και η Γαλλία, τα οποία θεωρούν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπερβαίνει τις αρμοδιότητές της στον τομέα της άμυνας.
Η Κάλας έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι «τα κράτη μέλη βρίσκονται στη θέση του οδηγού. Αυτά αποφασίζουν τι θα αγοράσουν ή τι θα αναπτύξουν, πότε και από ποιον».
Αντίστοιχα, ο Επίτροπος Άμυνας, Άντριους Κουμπίλιους, τόνισε ότι η Επιτροπή «θα περιοριστεί σε έναν διευκολυντικό ρόλο», λειτουργώντας ως μεσολαβητής και παρέχοντας τεχνική και συμβουλευτική υποστήριξη μέσω των ευρωπαϊκών οργανισμών άμυνας (ΕΥΕΔ, Στρατιωτικό Επιτελείο ΕΕ, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας).
Τα κράτη μέλη θα καθορίσουν το πλαίσιο συνεργασίας, την κατανομή των κονδυλίων και των αρμοδιοτήτων, ενώ μέχρι την άνοιξη του 2026 αναμένεται να συμφωνήσουν για τη δομή συντονισμού των τεσσάρων προγραμμάτων.
Το οικονομικό σκέλος – Ένα τρισεκατομμύριο ευρώ για την ασφάλεια της Ευρώπης
Ο Κουμπίλιους αναγνώρισε ότι η εφαρμογή των προγραμμάτων αυτών θα απαιτήσει «τεράστια χρηματικά ποσά». Μόνο την επόμενη δεκαετία, έως το 2035, οι αμυντικές δαπάνες στην ΕΕ αναμένεται να φτάσουν τα 6,8 τρισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων το 50% (3,4 τρις) θα κατευθυνθεί σε καθαρά αμυντικά έργα.
Το μεγαλύτερο μέρος θα προέλθει από εθνικούς προϋπολογισμούς, αλλά υπάρχουν ακόμη 300 δισ. ευρώ αχρησιμοποίητα στα ταμεία της ΕΕ. Παράλληλα, τα 27 κράτη μέλη μπορούν να αντλήσουν πρόσθετη χρηματοδότηση από τα 150 δισ. ευρώ του προγράμματος SAFE.
Η Επιτροπή εκτιμά ότι για την οικοδόμηση ενός «αξιόπιστου» ευρωπαϊκού αμυντικού συστήματος έως το 2030 θα χρειαστούν 800 δισ. ευρώ.
«Εμμένουμε σε αυτήν την εκτίμηση», δήλωσε ο Κουμπίλιους, προσθέτοντας ότι οι κοινές προμήθειες μπορούν να μειώσουν το κόστος κατά 30%, με στόχο το ποσοστό κοινών προμηθειών να αυξηθεί από 20% σήμερα σε 40% έως το 2027.
Η εξοικονόμηση για τις εθνικές κυβερνήσεις και τους φορολογούμενους θα μπορούσε να φτάσει τα 200 δισ. ευρώ.
Προς μια Ευρώπη που αμύνεται ενωμένη
Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν είναι απλώς ένα τεχνικό πρόγραμμα εξοπλισμών. Αποτελεί την πιο ξεκάθαρη μέχρι σήμερα δήλωση πρόθεσης για τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης, ικανής να προστατεύει τα σύνορα και τα συμφέροντα της Ένωσης χωρίς αποκλειστική εξάρτηση από την Ουάσινγκτον.
Αν και η Επιτροπή επιμένει ότι το σχέδιο δεν ανταγωνίζεται το ΝΑΤΟ αλλά το συμπληρώνει, η πρωτοβουλία αυτή επαναφέρει στο προσκήνιο την έννοια της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας — μιας ιδέας που μέχρι πρόσφατα φάνταζε ουτοπική.
Η απειλή από τα drones και οι καθημερινές αποδείξεις ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί τεχνολογικά μέσα χαμηλού κόστους για επιθετικές ενέργειες, αναγκάζουν πλέον την Ευρώπη να δράσει.
Η νέα αμυντική αρχιτεκτονική που προτείνεται μπορεί να αποδειχθεί ιστορική καμπή, αν συνοδευτεί από πολιτική βούληση, ενιαία στρατηγική και σταθερή χρηματοδότηση.
Το μέλλον της ευρωπαϊκής αποτροπής
Μέχρι το 2030, η Ευρωπαϊκή Ένωση φιλοδοξεί να έχει διαμορφώσει ένα πολυεπίπεδο σύστημα ασφάλειας: από το διάστημα έως τα ανατολικά σύνορα, από τον κυβερνοχώρο έως τον εναέριο χώρο.
Το μεγάλο στοίχημα όμως δεν είναι μόνο η τεχνολογία — είναι η ενότητα και η πολιτική συνοχή των 27 κρατών μελών.
Αν το «τείχος» κατά των drones και οι υπόλοιπες πρωτοβουλίες επιτύχουν, η Ευρώπη θα έχει κάνει το αποφασιστικό βήμα από την αμυντική εξάρτηση προς την στρατηγική ενηλικίωση.
Κι αυτό, σε μια εποχή όπου η ασφάλεια δεν θεωρείται πλέον δεδομένη, αλλά προϋποθέτει αποφασιστικότητα, επένδυση και κοινό όραμα.
No comments:
Post a Comment
Η Φωνή του Λ.Σ. δεν υιοθετεί απόψεις από καταγγελίες και σχόλια αναγνωστών καθώς και άρθρα που το περιεχόμενο τους προέρχετε από άλλες σελίδες και αναδημοσιεύονται στον παρόντα ιστότοπο και ως εκ τούτου δεν φέρει οιασδήποτε φύσεως ευθύνη. Για οποιαδήποτε παράπονα και διευκρινίσεις ή αν επιθυμείτε να διαγράψουμε ένα άρθρο ή ένα σχόλιο μπορείτε να στείλετε το μήνυμα σας στο group.voice.ls@gmail.com.