Έχοντας 36 χρόνια εμπειρίας στο Λιμενικό Σώμα και τα τελευταία δύο χρόνια στο «τιμόνι» της ηγεσίας του Λιμενικού, ο αρχηγός του Λιμενικού Σώματος Θοδ. Κλιάρης, με καταγωγή από το Τρίκερι, σε μία συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στην εφημερίδα «ΘΕΣΣΑΛΙΑ», αναφέρεται στο έργο του λιμενικού, σε αλλαγές ορόσημο για την ιστορία του Σώματος, καθώς και σε προκλήσεις που αντιμετώπισε το Σώμα, όπως το μεταναστευτικό.
Ο κ. Κλιάρης, σημείωσε ότι το ΛΣ.ΕΛ.ΑΚΤ. επί 102 χρόνια επιτελεί το καθήκον του υπηρετώντας την πατρίδα, την κοινωνία και την ελληνική ναυτιλία και βασικός στόχος είναι προστασία της ανθρώπινης ζωής.
Δήλωσε ότι, η αδιαμφισβήτητη ισχύς του Σώματος, είναι τα στελέχη που υπηρετούν και χαρακτήρισε πλούσια κι ανεπανάληπτη την εμπειρία του, αυτά τα δύο χρόνια στην ηγεσία του Σώματος.
Τον Οκτώβριο κλείνετε 2 χρόνια στην ηγεσία του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής (Λ.Σ-ΕΛ.ΑΚΤ.). Πώς θα αξιολογούσατε την εμπειρία σας;
Το να μου ζητείτε να περιγράψω την εμπειρία μου ως αρχηγός με λέξεις είναι για μένα μεγάλη πρόκληση. Γιατί συνήθως, όταν κοιτάζω πίσω, μετράω γεγονότα που μετρούν ως εμπειρίες. Με δύο λέξεις θα την περιέγραφα: Ανεπανάληπτη, πλούσια. Νιώθω ευλογημένος που η Πολιτεία μου εμπιστεύθηκε αυτή τη θέση και υπερήφανος για όλα τα στελέχη του Σώματος για όσα έκαναν και κάνουν, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια υπερβαίνοντας συχνά τα όρια της ανθρώπινης αντοχής και το καλώς εννοούμενο υπηρεσιακό καθήκον. Αυτή η αναφορά είναι για μένα ελάχιστη υποχρέωση έναντι όλων των γυναικών και των ανδρών του Λιμενικού Σώματος που προσφέρουν καθημερινά κάθε ικμάδα των δυνάμεών τους, ξεπερνώντας τον εαυτό τους για να επιτελέσουν το έργο τους.
Αυτό μου δίνει την αφορμή να σας ζητήσω να μας δώσετε ένα πλαίσιο για το έργο του ΛΣ.ΕΛ.ΑΚΤ.
Είμαι σίγουρος ότι αρκετές δράσεις του Λιμενικού Σώματος γίνονται γνωστές περιστασιακά από τον Τύπο, αλλά το συνολικό πλαίσιο του επιχειρησιακού έργου του είναι πολυεπίπεδο, σύνθετο και γι’ αυτό εν πολλοίς άγνωστο στο ευρύ κοινό. Συνοπτικά στους τομείς δράσης του εντάσσονται: Η μέριμνα για την πρόληψη και την καταστολή έκνομων ενεργειών στον θαλάσσιο χώρο, η φύλαξη των θαλάσσιων συνόρων και η ανάσχεση των διά θαλάσσης μεταναστευτικών ροών, η έρευνα και διάσωση, η υποστήριξη της Ελληνικής ναυτιλίας στα πέρατα της γης, η προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, ο έλεγχος της αλιείας, η προσφορά κοινωνικού έργου και βεβαίως η συνολική μέριμνα για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των μέσων που χρησιμοποιούνται για τις πάσης φύσεως επιχειρήσεις και αποστολές. Αλλά, ο βασικός μας στόχος σε κάθε αποστολή και σε κάθε φύσεως δράση είτε διενεργείται αυτοτελώς από το Λιμενικό Σώμα είτε σε συνέργεια με άλλους φορείς και οργανισμούς, είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Η διασφάλιση της ανθρώπινης ζωής είναι πάνω από όλα, είτε πρόκειται για αποστολή διάσωσης κατοίκων πυρόπληκτης περιοχής είτε πρόκειται για αποτροπή μεταναστευτικών ροών.
Το 2020 το Λιμενικό Σώμα γιόρτασε την επέτειο της πρώτης εκατονταετίας του. Ποιες θεωρείτε αλλαγές-ορόσημα σ’ αυτήν τη πορεία;
Καταρχάς να τονίσω ότι όλοι όσοι υπηρετούμε στο Σώμα, αλλά και όλοι όσοι αφυπηρέτησαν, είμαστε περήφανοι για τον πρώτο αιώνα ζωής του γιατί απέδειξε εμπράκτως ότι είναι αντάξιο των προσδοκιών Πολιτείας και κοινωνίας. Επίσης, θέλω να σημειώσω ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης εκατονταετίας το Σώμα εξελισσόταν διαρκώς, ανταποκρινόμενο στις διαφορετικές ανά καιρούς και περιστάσεις συνθήκες, ανασυγκροτήθηκε σε μεγάλο βαθμό όταν απαιτήθηκε και παρακολούθησε με συνέπεια τις αναδιαμορφούμενες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες όχι μόνον της σύγχρονης Ελλάδας αλλά και του σύγχρονου κόσμου γενικότερα.
Θα μπορούσα να χαρακτηρίσω ως ορόσημα στην Ιστορία του Σώματος, την αυτονόμησή του κάποια χρόνια μετά την ίδρυσή του καθώς άρχισαν έτσι να διευρύνονται σταδιακά οι αρμοδιότητές του, την πρώτη κατάταξη αξιωματικών στο ΛΣ, τη σύσταση του θεσμού των Προξενικών Λιμεναρχείων γιατί έτσι «άνοιξε» η πόρτα στον εκτός ελληνικής επικράτειας κόσμο και το Λιμενικό Σώμα έγινε «πρόξενος» των ελληνικών αρχών και υποστηρικτής των ελληνικών συμφερόντων στα λιμάνια ανά τον κόσμο, την πρώτη κατάταξη υπαξιωματικών, μετά των λιμενοφυλάκων και τέλος των γυναικών γιατί έτσι αποδείξαμε εμπράκτως ότι το φύλο δεν είναι κριτήριο για ένα επάγγελμα αλλά προέχουν η αφοσίωση στον στόχο και στο όραμα. Και βεβαίως σημαντικό ορόσημο υπήρξε η μετονομασία του σε Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή και η σύσταση του Αρχηγείου Λιμενικού Σώματος.
Αυτές οι αλλαγές αφορούν τη λειτουργία του καθαυτή, όμως, κατά τη γνώμη μου, ορόσημα μπορούν να θεωρηθούν και οι επιπρόσθετες αρμοδιότητες που μας ανατέθηκαν με το πέρασμα των χρόνων και συγκεκριμένα: η πολύ εκτεταμένη συμβολή του ΛΣ.ΕΛ.ΑΚΤ. στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος. Η προστασία στη κυριολεξία διά πυρός και σιδήρου των θαλασσίων συνόρων της Πατρίδας μας που αποτελούν και εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συνεργασία με συναρμόδιους φορείς για την πρόληψη και η καταστολή οργανωμένου εγκλήματος, αλλά και για τη διασφάλιση της δημόσιας και κρατικής ασφάλειας της χώρας. Και δεν μπορώ να παραλείψω τη συμβολή του Λιμενικού Σώματος στη διαμόρφωση και υλοποίηση της ναυτιλιακής πολιτικής και την υποστήριξη της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας, καθώς η πορεία του Σώματος, από την ίδρυσή του μέχρι και σήμερα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ναυτιλία μας.
Νομίζω ότι είναι σαφές πλέον ότι το ΛΣ.ΕΛ.ΑΚΤ. επί 102 χρόνια επιτελεί το καθήκον του υπηρετώντας την πατρίδα, την κοινωνία και την ελληνική ναυτιλία.
Θα ήθελα να μας πείτε λίγα περισσότερα για το έργο σας στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, γιατί είναι ένα ζήτημα ευρωπαϊκό και όχι αμιγώς ελληνικό.
Πράγματι είναι ένα σοβαρό πρόβλημα για πολλές Ευρωπαϊκές χώρες και ιδιαίτερα του Νότου όπως η Ιταλία, η Μάλτα και η Ισπανία. Από το 2015 δυστυχώς αυξήθηκε πολλαπλασιαστικά ως απόρροια των γεωπολιτικών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Ιδιαίτερα από τον Μάρτιο του 2020, μετά το εκ μέρους της Τουρκίας απροκάλυπτο άνοιγμα των συνόρων, η Χώρα μας δέχθηκε μια μεθοδευμένη απόπειρα διοχέτευσης χιλιάδων μεταναστών και προσφύγων στα ελληνοτουρκικά σύνορα, την οποία κλήθηκε να διαχειριστεί. Το Λιμενικό Σώμα αντέδρασε άμεσα στις παραπάνω απειλές ακολουθώντας το δόγμα της ενισχυμένης επιτήρησης, για την προστασία των εθνικών και ευρωπαϊκών συνόρων, λαμβάνοντας έκτακτα μέτρα στοχευμένης ενίσχυσης των Λιμενικών Αρχών του ανατολικού Αιγαίου τόσο σε προσωπικό όσο και επιχειρησιακά μέσα, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα επωφελείς συνέργειες με τις Ένοπλες Δυνάμεις αλλά και την Ελληνική Αστυνομία. Αξίζει να τονίσω ότι όλες οι παραπάνω δράσεις του Λιμενικού Σώματος διεξάγονται με γνώμονα την προστασία της ανθρώπινης ζωής και πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στους κανόνες του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου.
Ενδεικτικό και χαρακτηριστικό αποτέλεσμα των εντατικοποιημένων επιχειρησιακών δράσεων θαλάσσιας επιτήρησης που εφαρμόσαμε είναι το γεγονός ότι καταφέραμε να τιθασεύσουμε και να μειώσουμε σε σημαντικό βαθμό τις μεταναστευτικές ροές.
Και ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι σημαντικές προκλήσεις για τις επόμενες δεκαετίες πλέον;
Λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι δύσκολο να κάνει κάποιος «προβλέψεις» για μελλοντικές προκλήσεις, καθώς η ταχύτητα που αλλάζουν οι συνθήκες και τα δεδομένα συρρικνώνουν τον πραγματικό χρόνο, θα θεωρούσα ως προκλήσεις: την ταχύτητα ανταπόκρισης σε νέες ανάγκες, την αποτελεσματική εκμετάλλευση των νέων δυνατοτήτων της τεχνολογίας, την ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού – είτε με νέα στελέχη είτε με παροχή εξειδικευμένης εκπαίδευσης στο υφιστάμενο προσωπικό – και την ενίσχυση των συνεργασιών με εθνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς και οργανισμούς για την ανάπτυξη κοινών επιχειρήσεων και ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνογνωσίας.
Και βεβαίως πρόκληση αποτελεί και ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων επιχειρησιακών μέσων, αλλά και η απόκτηση νέων που απαιτούνται για το έργο μας. Σήμερα έχουμε περισσότερα από 200 πλωτά και 500 χερσαία μέσα, όπως και 13 εναέρια. Έχουμε σχεδιάσει και ήδη υλοποιούμε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αναβάθμισης και ανανέωσης των επιχειρησιακών μέσων, αλλά και του συνολικού εξοπλισμού του Σώματος, είτε μέσω εθνικών πόρων είτε μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Τον Δεκέμβριο του 2019 παραλάβαμε 54 περιπολικά οχήματα, τα οποία έχουν διατεθεί στις Λιμενικές Αρχές. Ενώ, περίπου 45 πλωτά περιπολικά σκάφη διαφόρων μεγεθών και τύπων παραλαμβάνονται σταδιακά από τον Απρίλιο του 2020 έως τα τέλη του 2023.
Νιώθω όμως την υποχρέωση να αναφέρω ότι έχουμε υποστηρικτές στο έργο μας – φορείς, εταιρείες αλλά και ιδιώτες – που μας υποστηρίζουν είτε με υλικά μέσα είτε με τεχνογνωσία. Για παράδειγμα, πρόσφατα ολοκληρώθηκε ένα σημαντικό έργο δωρεάς 10 υπερσύγχρονων ταχύπλοων περιπολικών σκαφών από την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών μέσω της εταιρείας κοινωνικής προσφοράς του ελληνικού εφοπλισμού ΣΥΝ-ΕΝΩΣΙΣ.
Ομοίως, έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες ενίσχυσης του Σώματος με ανθρώπινο δυναμικό αρχικά μέσω της αύξησης των οργανικών θέσεων κατά 1.500. Ειδικότερα, πέραν από την εισαγωγή ιδιωτών στις παραγωγικές σχολές του Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ. μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων που ισχύει από το 2019, βρίσκονται σε εξέλιξη διαγωνισμοί πρόσληψης 105 Αξιωματικών απευθείας κατάταξης- διπλωματούχων πλοιάρχων και μηχανικών – , με το σύστημα της μοριοδότησης, καθώς και 13 τεχνικών αξιωματικών και 02 ειδικότητας υγειονομικού, ενώ το επόμενο εξάμηνο το Σώμα πρόκειται να ενισχυθεί με 350 στελέχη (Αξιωματικοί και Λιμενοφύλακες) οι οποίοι θα αποφοιτήσουν από τις αντίστοιχες παραγωγικές Σχολές του Λ.Σ-ΕΛ.ΑΚΤ.
Ποιο είναι το σημαντικότερο κεφάλαιο του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ.;
Τα στελέχη μας είναι αναμφισβήτητα η πραγματική και αδιαμφισβήτητη ισχύς του Σώματος. Είναι οι άνδρες και οι γυναίκες του που στελεχώνουν τα πλωτά και εναέρια μέσα, τις ειδικές δυνάμεις, τις Υπηρεσίες του Αρχηγείου, 9 Περιφερειακές Διοικήσεις, 18 Κεντρικά Λιμεναρχεία, 48 Λιμεναρχεία και 116 Λιμενικά Τμήματα και Λιμενικούς Σταθμούς, 11 Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, 3 Κέντρα Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού και το Ενιαίο Κέντρο Επιχειρήσεων Έρευνας και Διάσωσης στον Πειραιά. Συγκριτικά με τις απαιτήσεις του έργου μας, αριθμητικά τα στελέχη μας δεν είναι αρκετά, αλλά το έλλειμμα σε αριθμούς το αντισταθμίζουμε με το περίσσευμα σε πάθος και προσφορά από όλους.
Κοιτώντας πίσω από την εποχή των μαθητικών χρόνων έως σήμερα και έχοντας πετύχει τον μεγαλύτερο στόχο που μπορεί να θέσει ένας αξιωματικός μπαίνοντας στο Σώμα, υπάρχει κάτι που είναι πιο έντονο στη μνήμη σας, ή κάτι το οποίο θα θέλατε να έχετε κάνει με διαφορετικό τρόπο;
Έφυγα από το Τρίκερι, το μέρος που γεννήθηκα, σε ηλικία 12 χρονών για να τελειώσω το Γυμνάσιο στον Βόλο, συνέχισα στην Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού στην Κύμη και ύστερα ταξίδεψα σε όλο τον κόσμο με εμπορικά καράβια. Στην πορεία μου είχα καλές και δύσκολες μέρες, γνώρισα ενδιαφέροντες ανθρώπους, και σίγουρα υπήρξαν στιγμές διλημμάτων και επαναξιολόγησης αποφάσεων. Όμως, ευτυχώς, δεν μετανιώνω για κάτι και δεν θα ήθελα να αλλάξω κάτι, αν και πάντα γυρνώντας πίσω τη σκέψη καιροφυλακτεί ο πειρασμός ότι κάτι θα μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά.
Υπηρετώ στο Λιμενικό Σώμα συνολικά 36 χρόνια, ενώ προ 2 ετών η Πολιτεία μου εμπιστεύθηκε την ηγεσία του. Κι αυτό είναι το υπέρτατο καθήκον που μπορεί να αναλάβει κάποιος όταν εντάσσεται στο Σώμα. Καθώς ήδη είχα υπηρετήσει για πάνω από 3,5 χρόνια ως Α’ υπαρχηγός, είχα πλήρη επίγνωση των ευθυνών αυτής της θέσης. Όταν ανέλαβα, υποσχέθηκα πρώτα από όλα στον εαυτό μου και έπειτα στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής όπως και στον πρωθυπουργό να κάνω ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατόν να προστατεύσω και να κληροδοτήσω στους επόμενους αλώβητη την κληρονομιά των 100 χρόνων προσφοράς του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής, που είναι διαχρονικά αδιαμφισβήτητη και κοινωνικά αναγνωρισμένη. Συγχρόνως, έδωσα εκ νέου όρκο να προσφέρω κάθε ικμάδα της δύναμής μου να υπηρετώ μαζί με όλα τα στελέχη του Σώματος την πατρίδα, με ζήλο, αυταπάρνηση και αφοσίωση. Θέλω να ελπίζω ότι έκανα και εξακολουθώ να κάνω περήφανους όλους αυτούς που με στήριξαν και όλους αυτούς που πίστεψαν στις ικανότητές μου.
