Η ζωντανή ιστορία του ελληνικού πολεμικού ναυτικού, το θρυλικό αντιτορπιλικό «Βέλος» βρίσκεται αυτές τις μέρες στη Θεσσαλονίκη.
Χιλιάδες πολίτες επισκέπτονται τους χώρους του πλοίου, οι οποίοι έχουν μετατραπεί σε μουσείο, και μαθαίνουν από πρώτο χέρι τις ιστορίες για τα συνταρακτικά ιστορικά γεγονότα, στα οποία πρωταγωνίστησε και σημάδεψαν την σύγχρονη ελληνική ιστορία.
Όταν μιλάμε για το «Βέλος», το μυαλό μας πηγαίνει κατ’ ευθείαν στο ηρωικό Κίνημα του Ναυτικού, το οποίο μπορεί να καταπνίγηκε πριν καλά καλά εκδηλωθεί, αλλά έστειλε το εκκωφαντικό μήνυμα για δημοκρατία σε όλο τον κόσμο, σε μια εποχή που η Ελλάδα στέναζε κάτω από τη μπότα των συνταγματαρχών.
Ήταν Μάιος του 1973 όταν ο κυβερνήτης του «Βέλος», ο τότε πλωτάρχης Νίκος Παππάς, ένας εκ των πρωτεργατών του κινήματος, εγκατέλειψε τον νατοϊκό σχηματισμό που βρισκόταν στα ανοιχτά της Σαρδηνίας και, με τους 270 άνδρες του, έφτασε στο λιμάνι του Φιουμιτσίνο.
Ο Παππάς, άλλοι έξι αξιωματικοί και 25 υπαξιωματικοί ζήτησαν πολιτικό άσυλο, το οποίο τους δόθηκε από την Ιταλία. Στη συνέχεια με συνεντεύξεις τύπου, οι οποίες καλύφθηκαν από τα μεγαλύτερα μέσα ενημέρωσης, ο Παππάς ανέδειξε την αντίθεση του ελληνικού λαού στο καθεστώς των Απριλιανών και ισοπέδωσε τη χουντική προπαγάνδα περί «κινήματος οπερέτας» λίγων απόστρατων του ναυτικού. Το «Βέλος», αφού επιτέλεσε το σκοπό του, επέστρεψε στον νατοϊκό σχηματισμό από τον οποίο είχε ξεκινήσει το ταξίδι του.
Δεκαετίες νωρίτερα, το αντιτορπιλικό, το οποίο καθελκύστηκε το 1942 στις ΗΠΑ, είχε λάβει μέρος στη Μάχη του Ειρηνικού συνοδεύοντας αμερικάνικα αεροπλανοφόρα και λαμβάνοντας μέρος στην κατάληψη των νησιών Οκινάουα, Μάρσαλ, Μαριάνες και άλλων.
Το 1991 το «Βέλος» παροπλίστηκε και το 2002 αγκυροβόλησε στο Παλαιό Φάληρο και λειτουργεί ως μουσείο του αντιδικτατορικού αγώνα.
