Ανάλυση CNN: Ο κίνδυνος πολέμου ανάμεσα σε Ευρώπη-Ρωσία είναι πλέον απόλυτα ρεαλιστικός – Η «νέα στάση» των ΗΠΑ

 Ο κίνδυνος μιας άμεσης σύγκρουσης ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Ρωσία δεν αντιμετωπίζεται πλέον ως «θεωρητικό» σενάριο, αλλά ως ένα ρεαλιστικό ενδεχόμενο που υποχρεώνει ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να επανεξετάσουν όσα θεωρούσαν δεδομένα για δεκαετίες, σύμφωνα με ανάλυση του CNN.

Όπως αναφέρεται, αυτό ήταν το βασικό συμπέρασμα από κλειστή συνάντηση ειδικών άμυνας που έγινε τον περασμένο μήνα στο Λονδίνο στο πλαίσιο εκδήλωσης του RUSI. Στη συζήτηση συμμετείχαν εν ενεργεία και πρώην στρατιωτικοί, κυβερνητικοί αξιωματούχοι, στελέχη του ΝΑΤΟ, ερευνητές και εκπρόσωποι της αμυντικής βιομηχανίας, με κοινή εκτίμηση ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και οι σύμμαχοί του δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένοι για έναν πόλεμο που –κατά τις υπηρεσίες πληροφοριών– θα μπορούσε να ξεσπάσει μέσα στα επόμενα χρόνια.

Στο επίκεντρο δεν μπαίνει η «πολεμολογία», αλλά η αποτροπή: η λογική που προβάλλεται είναι πως ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί μια σύγκρουση είναι η Ευρώπη να δείξει ότι μπορεί να κερδίσει αν αυτή επιβληθεί. Αυτό, επισημαίνουν οι αναλυτές, δεν σημαίνει μόνο περισσότερες αμυντικές δαπάνες σε έναν διαχρονικά υποχρηματοδοτούμενο τομέα, αλλά και μια βαθιά αλλαγή νοοτροπίας: οι κοινωνίες πρέπει να ενημερωθούν καθαρά ότι η περίοδος όπου μπορούσαν να αγνοούν τον κίνδυνο πολέμου έχει τελειώσει. Στο ίδιο πλαίσιο, ο καθηγητής Σαμ Γκριν (King’s College London) σημειώνει ότι υπάρχει ένδειξη πως οι κοινωνίες «αντέχουν» τη συζήτηση, αλλά αρκετές κυβερνήσεις δεν νιώθουν ακόμη έτοιμες να μιλήσουν ανοιχτά στους πολίτες.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στην έννοια του υβριδικού πολέμου: διαδοχικά περιστατικά δολιοφθοράς, παραπληροφόρησης, παραβιάσεις, παρεμβολές GPS και επιθέσεις ή απόπειρες επιθέσεων σε κρίσιμες υποδομές εντάσσονται –κατά τους ειδικούς– σε ένα μοτίβο που έχει ήδη επηρεάσει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, ενισχύοντας την αίσθηση ότι «αρκεί ένα σοβαρό ατύχημα» για να ξεφύγει η κατάσταση.

Στις χώρες της Βαλτικής, η ανησυχία εμφανίζεται εντονότερη. Παρότι δεν έχει υπάρξει άμεση επίθεση σε κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ, αναλυτές εκτιμούν ότι η σημερινή ισορροπία δεν είναι δεδομένη. Υπενθυμίζονται δημόσιες προειδοποιήσεις ότι η Ρωσία θα μπορούσε να είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει στρατιωτική ισχύ μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, ενώ σε ορισμένες εκτιμήσεις το παράθυρο κινδύνου «κατεβαίνει» ακόμη περισσότερο – έως και την επόμενη τριετία. Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρονται ως συχνά χρονικά ορόσημα τα έτη 2027–2028.

Την ίδια ώρα, επισημαίνεται ότι, παρότι υπάρχουν σχέδια στο ΝΑΤΟ για αντιμετώπιση ενδεχόμενου σεναρίου, αρκετοί ειδικοί προειδοποιούν πως βασίζονται σε πόρους που στην πράξη δεν είναι εξασφαλισμένοι. Ειδικά για το Ηνωμένο Βασίλειο, σημειώνεται ότι στρατηγική αναθεώρηση καταλήγει στην ανάγκη ριζικής ενίσχυσης ενόπλων δυνάμεων, εφέδρων, πολιτικής προστασίας και ανθεκτικότητας υποδομών, όμως με τους σημερινούς ρυθμούς θα απαιτούνταν περίπου μία δεκαετία για να επιτευχθεί ετοιμότητα, τη στιγμή που οι εκτιμήσεις μιλούν για 3–5 χρόνια.

Η ανάλυση «δένει» τα παραπάνω με το τέλος του λεγόμενου «μερίσματος ειρήνης»: για χρόνια, η Ευρώπη επένδυε περισσότερο στην κοινωνική πρόνοια, ενώ η ασφάλειά της στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στις ΗΠΑ. Πλέον, οι αμυντικές δαπάνες ανεβαίνουν, με τα περισσότερα κράτη να πλησιάζουν/ξεπερνούν το 2% του ΑΕΠ και να υπάρχει συμφωνία για περαιτέρω αύξηση ως το 5% έως το 2035. Παρ’ όλα αυτά, το κρίσιμο ερώτημα –όπως τίθεται– είναι αν οι κυβερνήσεις μπορούν να πείσουν τις κοινωνίες τους για τις θυσίες που συνεπάγεται αυτή η μετάβαση, ειδικά σε χώρες με χαμηλότερη εμπιστοσύνη στους θεσμούς.

ΠΗΓΗ