Το ασφαλιστικό και τα κίνητρα για μη εργασία. 7 λόγοι πρόωρης συνταξιοδότησης.
Σε κάθε ασφαλιστικό σύστημα παγκοσμίως, ιδιωτικό ή δημόσιο, τα παραπάνω έτη εισφορών (εργασίας), τα οποία συνεπάγονται λιγότερα χρόνια συνταξιοδότησης (λήψης της παροχής), κατά συνέπεια υψηλότερες αποδοχές, είναι ο κανόνας. Εκτός από την Ελλάδα…
Γι’αυτό και θεσπίζονται κίνητρα παραμονής στην εργασία, παράτασης της περιόδου εισφοράς, ώστε το Σύστημα να έχει όφελος (μικρότερος χρόνος καταβολών).
Στην χώρα μας υπήρχε περίοδος που η σύνταξη ήταν μεγαλύτερη από τον μισθό, κυρίως λόγω υψηλών εισφορών (έως 23% ή 25% η εργατική συμμετοχή), οι οποίες συμπίεζαν το καθαρό εργατικό εισόδημα των μισθωτών, κυρίως σε ΔΕΚΟ και τράπεζες. Αυτό, σε συνδυασμό με την λήψη του εφάπαξ, ήταν οι δύο βασικοί λόγοι για πρόωρη συνταξιοδότηση. Καθώς από μόνοι τους αυτοί οι δύο λόγοι υπερκάλυπταν τα καλά της μονιμότητας, άρα την ευχέρεια του υπαλλήλου να παραμένει την υπηρεσία χωρίς τον διοικητικό έλεγχο.
Στη συνέχεια το ασφαλιστικό χρησιμοποιήθηκε σαν όχημα μείωσης του δημοσίου τομέα εν μέσω μνημονίων, κυρίως με την δυνατότητα του δόθηκε (2011-12) στους δημοσίους υπαλλήλους να φεύγουν στη σύνταξη με ανήλικο τέκνο, με 25ετία στο 56ο (2011) ή 60ό (2012) έτος, ως τρίτεκνοι κ.λπ.
Μετά από την παραπάνω αρνητική εμπειρία παραμένουν ακόμη επτά λόγοι για την πρόωρη συνταξιοδότηση. Δηλαδή υφίστανται κίνητρα για μη εργασία!
1.Στον υπολογισμό της σύνταξης λαμβάνονται υπόψη οι αμοιβές της περιόδου από το 2002 μέχρι το χρόνο εξόδου (συντάξιμος μισθός). Και ως γνωστός μετά το 2010-11 οι εργατική αμοιβή συρρικνώθηκε. Κατά συνέπεια, όποιος έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης πρέπει να «φύγει» προκειμένου να διατηρήσει κάπως υψηλότερες συντάξιμες αποδοχές. Δηλαδή η συνέχιση της εργασίας και της συνεισφοράς αποτελεί… αντικίνητρο.
2.Η πανδημία, ο συνωστισμός στην εργασία μα, κυρίως, η ταλαιπωρία στα μέσα μαζικής μεταφοράς, σε συνδυασμό με τα έξοδα μετακίνησης και τις εκτός κατοικίας δαπάνες, είναι σημαντικοί παράγοντες για συνταξιοδότηση. Σε πολλές περιπτώσεις ο κορονοϊός και η απουσία στοιχειωδών μέτρων προστασίας στα λεωφορεία, τον Ηλεκτρικό ή το Μετρό, έχουν οδηγήσει και στην μείωση του εργατικού δυναμικού. Πολλοί ενήλικης μέσης ηλικίας δηλώνουν πλέον ότι δεν ενδιαφέρονται για την ανεύρεση εργασίας.
3.Η συνταξιοδότηση συνοδεύεται, συνήθως από ένα εφάπαξ. Είτε από το αντίστοιχο ταμείο (δημόσιο, ΔΕΚΟ κ.α.) είτε από τον εργοδότη (κάτι που αντιστοιχεί στο 40%-50% της νόμιμης αποζημίωσης απόλυσης). Σε περιβάλλον υπερδανεισμένων νοικοκυριών ή, ακόμη χειρότερα, για οικογένειας με «κόκκινα δάνεια» αυτή η οικονομική ενίσχυση αποτελεί κίνητρο συνταξιοδότησης.
4.Στον ιδιωτικό τομέα ελλοχεύει καθημερινά ο κίνδυνος ανεργίας. Ιδιαίτερα για το «υψηλόμισθο»-παλαιό προσωπικό (το οποίο έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα). Κατά συνέπια, αντί να ρισκάρει κανείς ή να δέχεται εργασιακό bullying προκειμένου να «αδειάσει» η θέση υπέρ κάποιου νεώτερου και πιο χαμηλόμισθου, η «λύση» είναι η φυγή στη σύνταξη.
5.Η «παραπληροφόρηση», αλλά και οι άστοχοι κυβερνητικοί χειρισμοί ως προς το τι ισχύει από το 2022 αποτελούν ένα ακόμη λόγο πρόωρης εξόδου. Πολλοί ασφαλισμένοι, λανθασμένα, πιστεύουν ότι από το νέο χρόνο χάνουν τα θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, ενώ το υπουργείο Εργασίας ανακοίνωσε ότι θα παραταθεί και το νέο χρόνο η ευχέρεια αναγνώρισης των πλασματικών ετών, θέμα που δεν υφίσταται (σ.σ.: ισχύει η δυνατότητα έτσι κι αλλιώς).
6.Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός και η διαθεσιμότητες όσων επιλέγουν να μην θωρακιστούν έναντι της πανδημίας είναι ένας ακόμη λόγος πρόωρης συνταξιοδότησης (όσων έχουν θεμελιώσει δικαίωμα). Αν η υποχρεωτικότητα επεκταθεί και σε άλλες ειδικότητες, πέραν των υγειονομικών ή των εργαζομένων στις Δομές Φροντίδας, θα επιτείνει αυτή την τάση.
7.Η αναξιοκρατία και η μη ανάδειξη των ικανοτέρων, ειδικά στο δημόσιο τομέα, αποτελεί ένας πρόσθετο λόγο. Η βλαπτικές μετακινήσεις, σε πολλές περιπτώσεις, εξαναγκάζουν παλαιούς υπαλλήλους στην «έξοδο». Εξάλλου, οι κυβερνήσεις θέλουν να εμφανίζονται ότι προχωρούν σε προσλήψεις, ειδικά στις περιπτώσεις που καταπατάτε το ΑΣΕΠ. Και λόγω του κανόνα «μία αποχώρηση-μία πρόσληψη», πρέπει να διατηρηθούν εν ισχύι τα κίνητρα συνταξιοδότησης για να υπάρξει η εξαγγελία των προσλήψεων.
Άρα, υπάρχει κυβερνητικός λόγος που παραμείνουν τα κίνητρα συνταξιοδότησης…
