Οι πυρκαγιές και τα ατυχήματα σε πλοία, «εν πλώ» και «εν όρμω» στην επικράτεια και κυρίως στα μεγάλα λιμάνια, απασχόλησε το Ελληνικό κράτος από τη σύστασή του.
Με τον ιδρυτικό νόμο του Πυροσβεστικού Σώματος Ν.4661/1930: «Περί διοργανώσεως Πυροσβεστικών Υπηρεσιών εν τω Κράτει», (12-5-1930), προβλέφθηκε και η δημιουργία Λιμενικών Πυροσβεστικών Σταθμών (Λ.Π.Σ.), διακρινόμενων σε Α΄ και Β΄ τάξεως με σκοπό «την καταστολή τω εν τω λιμένι πυρκαγιών και η παροχή συνδρομής εις τους Πυροσβεστικούς Σταθμούς. Οι Λιμενικοί Πυροσβεστικοί Σταθμοί αποτελούν τμήματα των Πυροσβεστικών Σταθμών».
Λίγους μήνες μετά την ίδρυση του Πυροσβεστικού Σώματος το 1930, στο λιμάνι του Αγίου Γεωργίου στον Πειραιά εκδηλώθηκε πυρκαγιά από διαρροή καυσίμων στη θάλασσα. Η καταστροφή ήταν τεραστίων διαστάσεων, με ανθρώπινα θύματα και δεκάδες κατεστραμμένα ιστιοφόρα και είχε σαν αποτέλεσμα να ξεκινήσουν συζητήσεις για την πυροπροστασία του λιμανιού.
Επτά (7) χρόνια αργότερα, εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 1240/29 της 7ης Ιουνίου 1937 Απόφαση του Υφυπουργού Δημόσιας Ασφάλειας (τεύχος Β΄-111.Υ.Ε.Κ.- 14/6/1937), με την οποία ιδρύθηκε, στον Πειραιά, Λιμενικός Πυροσβεστικός Σταθμός Α΄ Τάξεως, υπαγόμενος στην Πυροσβεστική Υπηρεσία Πειραιά.
Ο Σταθμός ξεκίνησε τη λειτουργία του, στις 6 Δεκεμβρίου 1938, σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 2523/29/22-12-1938 Απόφαση του Υφυπουργού Δημόσιας Ασφάλειας (τεύχος Β΄-2. Υ.Ε.Κ. 3/1/1939). Η ίδρυση και λειτουργία του Σταθμού στην Πυροσβεστική Υπηρεσία Πειραιά, έγινε κυρίως για τις ανάγκες του πολέμου, για την πυροπροστασία των αποθηκευτικών χώρων στην χερσαία ζώνη του λιμένος. Οι πυροσβέστες του Σταθμού επενέβαιναν σε περιπτώσεις πυρκαγιών σε πλοία, με φορητές αντλίες που μεταφέρονταν με ό,τι πλωτά μέσα διέθετε το Λιμεναρχείο, αφού την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν πυροσβεστικά πλοιάρια. Στους μεγάλους αεροπορικούς βομβαρδισμούς του λιμανιού του Πειραιά, στις 23 Απριλίου 1941. «… οι πυροσβέσται ειργάζοντο ασφαλώς εις μίαν κόλασιν πυρός με όλας τας δυνάμεις των και χωρίς καν διακοπήν, αλλά εις ποίον κατά προτίμησιν σημείον …»
Μετά την απελευθέρωση, το πρώτο πλωτό μέσο του Σταθμού αποτελεί ένα πλοιάριο που περιήλθε στο δημόσιο από τη λεία του πολέμου. Το πλοιάριο αυτό παραχωρήθηκε αρχικά στη Διεύθυνση θαλάσσιων μεταφορών από την οποία παραδόθηκε αργότερα στον Πυροσβεστικό Λιμενικό Σταθμό, ο οποίος για τη μηχανικό λειτουργία του, χρησιμοποίησε ιδιωτικό προσωπικό.
Στις 8-3-1948, η Στρατιωτική Διοίκηση Λιμένος, παραχώρησε στο Λιμενικό Πυροσβεστικό Σταθμό το ρυμουλκό ΣΑΝΑΓΚ 7, καναδικής κατασκευής και στις 11 Δεκεμβρίου το Σ.211, αμερικανικής κατασκευής. Επίσης αποκτήθηκαν τα πλοιάρια ΠΣ1 «ΜΕΛΙΤΑΣ», ΠΣ2 «ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΑΚΟΣ» και ΠΣ3 «ΣΙΜΑΣ», δηλαδή τα επώνυμα ανδρών του Πυροσβεστικού Σώματος που έχασαν τη ζωή τους κατά την περίοδο του πολέμου.
Κυβερνήτες και μηχανικοί ήταν απόστρατοι του Πολεμικού Ναυτικού και μάχιμοι ήταν Πυροσβέστες .
Με το Ν.1592/1950 (ΦΕΚ.Α΄292) δημιουργήθηκαν θέσεις Κυβερνητών και Μηχανικών Πυροσβεστικών Πλοιαρίων, καθώς και θέσεις βοηθών Μηχανικών Χειριστών από Πυροσβεστικούς υπαλλήλους.
Με τον Α.Ν. 139/69 (ΦΕΚ 57/Α.3- 4-1969) οι βαθμοί του Πυροσβεστικού Σώματος πήραν την σημερινή τους ονομασία.
Με το υπ’ αριθ. 850/1969 Β.Δ. (ΦΕΚ Α΄19-12-1969), ιδρύθηκε Λιμενικός Πυροσβεστικός Σταθμός στη Θεσσαλονίκη. Η λειτουργία του ξεκίνησε την 1η Οκτωβρίου 1971.
Την 1η Αυγούστου 1974, λειτούργησε ως αυτόνομος Πυροσβεστικός Σταθμός, με πρώτο Διοικητή τον Πυραγό Αλέξανδρο Κλειούση, προσωπικό 33 πυροσβεστικών υπαλλήλων, με μηχανικό εξοπλισμό αποτελούμενο από: δύο (2) πυροσβεστικά οχήματα, ένα (1) βοηθητικό πλοιάριο και το πυροσβεστικό πλοιάριο «ΝΑΥΑΡΧΟΣ ΒΟΤΣΗΣ».
Με το Π.Δ.139/1979 (ΥΕΚ Α΄ 34/23-2-1979) ιδρύθηκαν οι Λιμενικού Πυροσβεστικοί Σταθμοί Καβάλας, Ελευσίνας και Πατρών και στα επόμενα χρόνια οι υπόλοιποι Λιμενικοί Πυροσβεστικοί Σταθμοί. Με την υπ’ αριθ. 5804 οικ. Φ. 109.1/17-2-2009 Υπουργική Απόφαση δημιουργήθηκε ο Κανονισμός λειτουργίας Λιμενικών Πυροσβεστικών Σταθμών και καθορίστηκε η βασική τους αποστολή.
Με το Ν. 4662/2020, άρθρο 88 (Α΄27) Κεφάλαιο Β΄, καθορίζεται ότι, η Υπηρεσία Πλωτών Μέσων του Π.Σ. αποτελεί Κεντρική Ειδική Υπηρεσία του Πυροσβεστικού Σώματος, η οποία έχει ως αποστολή την υποστήριξη και ενίσχυση των Λιμενικών Πυροσβεστικών Σταθμών και υπάγεται στον Υπαρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος.
Το προσωπικό των Λιμενικών Πυροσβεστικών Σταθμών (Λ.Π.Σ.) αποτελείται από Πυροσβέστες και διακρίνεται σε Πλοηγούς – Κυβερνήτες και Πλοηγούς – Μηχανικούς, οι οποίοι είναι κάτοχοι πτυχίου Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.) του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ή ανώτερης Δημόσιας Σχολής Εμπορικού Ναυτικού (Α.Δ.Σ.Ε.Ν.) με ειδικότητα Πλοιάρχου ή Μηχανικού, καθώς και κάτοχοι τίτλου σπουδών Επαγγελματικής Ναυτικής Σχολής του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
Οι οργανικές τους θέσεις, ανήκουν στην κατηγορία των Ειδικών Καθηκόντων.
Η διαχείριση σχετικών λειτουργικών ζητημάτων πραγματοποιείται από τη Διεύθυνση Πλωτών Πυροσβεστικών Μέσων, η οποία ανήκει στον Α΄ Κλάδο Πυροσβεστικών Επιχειρήσεων και εδρεύει στο Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος.
Σύμφωνα με το Ν. 4662/2020 οι αρμοδιότητες των στελεχών των πυροσβεστικών πλοιαρίων αφορούν:
α. στη συμβολή, στο έργο της πολιτικής άμυνας της χώρας, καθώς και στο έργο των λοιπών Σωμάτων Ασφαλείας, ή άλλων Κρατικών Υπηρεσιών, σε σοβαρές και επείγουσες περιπτώσεις, μετά από σχετικό αίτημα των αρμόδιων Αρχών και έγκριση του Αρχηγού οτυ Πυροσβεστικού Σώματος.
β. στη συμβολή, στη διάσωση θυμάτων σεισμών και ατυχημάτων, την αναζήτηση εξαφανισμένων προσώπων και τη μεταφορά τραυματιών από τις αιτίες αυτές.
γ. στη μεταφορά Πυροσβεστών για ανάληψη επείγουσας και σοβαρής πυροσβεστικής επιχείρησης, καθώς και πολιτών που μπορούν να συμβάλουν στην επιτυχή διεξαγωγή της.
δ. στη μεταφορά κυβερνητικών αξιωματούχων, ανώτατων κρατικών λειτουργών και Αξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος για σοβαρούς υπηρεσιακούς λόγους.
Τονίζεται ότι, πλωτά μέσα άλλης δημόσιας ή ιδιωτικής Υπηρεσίας ή Φορέων που συμμετέχουν σε επιχειρήσεις σχετικές με την αποστολή του Πυροσβεστικού Σώματος τίθενται υπό τις εντολές του επικεφαλής των πυροσβεστικών δυνάμεων.
Σήμερα, το Πυροσβεστικό Σώμα διαθέτει οκτώ (8) πυροσβεστικά πλοιάρια (Π/Π) που διατίθενται στις Περιφερειακές Πυροσβεστικές Διοικήσεις (ΠΕ.ΠΥ.Δ.) ή στις Διοικήσεις Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Νομού (ΔΙ.Π.Υ.Ν.), συνολικά σε έξι (6) Λιμενικούς Πυροσβεστικούς Σταθμούς στην Επικράτεια, ως κάτωθι:
- Στον 5ο Π.Σ. Λιμένα Πειραιά, τρία (3) Πυροσβεστικά Πλοιάρια και συγκεκριμένα: το Π.Σ.10 «Πυροσβέστης Σάββας Καραβασίλης» το Π.Σ. 15 «Αρχηγός Π.Σ. Αλκιβιάδης Κοκκινάκης» και το Π.Σ. 16 «Δόκιμος Πυροσβέστης Πούλιος Κωνσταντίνος»
- Στον 4ο Π.Σ. Λιμένα Θεσσαλονίκης, ένα (1) Πυροσβεστικό Πλοιάριο το Π.Σ. 17 «Υποπυραγός Λεμονίδης Ιωάννης»
- Στον 2ο Π.Σ. Λιμένα Πατρών, ένα (1) Πυροσβεστικό Πλοιάριο το Π.Σ. 13 «Πυροσβέστης Παύλος Σκούρτης»
- Στον 3ο Π.Σ. Λιμένα Ηρακλείου ένα (1) Πυροσβεστικό Πλοιάριο το Π.Σ. 11 «Μακεδονία» καθώς και
- Στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, Λιμένα Ηγουμενίτσας ένα (1) Πυροσβεστικό Πλοιάριο το Π.Σ.14 «Αντιπύραρχος Ηλίας Γκάτσος»
- Στην Πυροσβεστική Υπηρεσία Λιμένα Καβάλας ένα (1) Πυροσβεστικό Πλοιάριο το Π.Σ. 8 «Υπαρχιπυροσβέστης Σπυρίδων Πετράκης»
Αξίζει να αναφερθεί ότι είναι σε εξέλιξη η προμήθεια δύο (2) Πυροσβεστικών πλοίων ανοικτής θαλάσσης, τα οποία θα χρησιμοποιούνται σε δράσεις ασφάλειας της ναυσιπλοΐας, καθώς και έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα. Συγκεκριμένα, τα πυροσβεστικά αυτά πλοία θα καλύψουν τους λιμένες Λαυρίου και Καβάλας που ανήκουν στο Αναλυτικό Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών – ΔΕΔ-Μ, προκειμένου να χρησιμοποιούνται κυρίως σε κατασβεστικές επιχειρήσεις πυρκαγιών μικρής, μεσαίας και μεγάλης έντασης σε πλοία παντός τύπου, καθώς και σε πυρκαγιές σε παράκτιες εγκαταστάσεις (π.χ. διυλιστήρια) εντός των λιμένων που θα τοποθετηθούν, αλλά και στις ευρύτερες γεωγραφικά θαλάσσιες, παράκτιες και παράλιες περιοχές των λιμένων. Τα συγκεκριμένα πλοία, πέραν των κυρίων καθηκόντων τους πυρασφάλειας των πλοίων, δύναται να συμμετέχουν επίσης σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης ναυαγών στις περιοχές κάλυψης, αλλά και στις ευρύτερες γεωγραφικά θαλάσσιες, παράκτιες και παράλιες περιοχές των λιμένων, ενώ επίσης δύναται να συνδράμουν και σε επιχειρήσεις εκτός των περιοχών κάλυψης, εφόσον αυτό απαιτείται λόγω έκτακτων συνθηκών.
