Γράφει ο Αντιναύαρχος ΛΣ (εα) Ι. Καραγεωργόπουλος, MSc – Επίτιμος Κλαδάρχης Ασφάλειας & Αστυνόμευσης, τ. Διευθυντής Κέντρου Μελετών Ασφαλείας (ΚΕ.ΜΕ.Α.) του ΥΠτΠ, τ. μετακλητός συνεργάτης (διαχείριση συνόρων, εξοπλιστικά) κ. ΥΝΑΝΠ, Αντιπρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών ΛΣ (ΕΑΑΛΣ).
Όλοι διαβάσαμε τις προάλλες την από 24/5 (Φ.900α/4269/19375) απάντηση του κ. ΥΠΕΘΑ στην από 11/4 (4269) ερώτηση Βουλευτών ΠΑΣΟΚ-Κιν. Αλ. (κκ. Μπιάγκη-Μιχαηλίδη) για τα Μετοχικά Ταμεία των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, στο πλαίσιο του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου.
Μια ερώτηση που περιλάμβανε δύο υπο-ερωτήματα: εκείνο, που αφορούσε τους λόγους άντλησης στοιχείων των Μετοχικών Ταμείων και επεξεργασίας τους από τη ΓΔΟΣΥ του ΥΠΕΘΑ κι εκείνο, που διερευνούσε τις προθέσεις του ΥΠΕΘΑ για «ενοποίηση» των Μετοχικών Ταμείων.
Η αυτολεξεί απάντηση του κ. ΥΠΕΘΑ ήταν «λακωνική» και ειλικρινής: «…(Β)ρίσκεται σε εξέλιξη η εκπόνηση αναλογιστικών μελετών για τα Μετοχικά Ταμεία των Ενόπλων Δυνάμεων, τους Ειδικούς Κλάδους Οικονομικής Ενίσχυσης Μερισματούχων και τους Ειδικούς Λογαριασμούς Αλληλοβοήθειας, Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, στην κατεύθυνση διασφάλισης της βιωσιμότητας και ανταποδοτικότητάς τους…».
Κατά γενική ομολογία, οι αναλογιστικές μελέτες είναι χρήσιμες μόνο σε συστήματα «κεφαλαιοποιητικής μορφής». Πρόκειται για συστήματα όπου οι εισφορές καθενός εργαζόμενου πιστώνονται σε προσωπικούς λογαριασμούς και στη διάρκεια του εργασιακού βίου του επενδύονται σε χρηματαγορές, κεφαλαιαγορές και λοιπά παράγωγα και (κινητές ή/και ακίνητες) αξίες.
Όμως, όλοι γνωρίζουν πως το υπάρχον σύστημα των ένστολων είναι «αναδιανεμητικής μορφής». Πρόκειται, δηλαδή, για απλό σύστημα όπου οι εισφορές καθενός εργαζόμενου (+ 4% των πάσης φύσεως δαπανών κάθε Κλάδου ΕΔ) χρηματοδοτούν ευθέως και σε πραγματικό χρόνο τα τρέχοντα μερίσματα των απόστρατων (ως και τις λοιπές παροχές των ΜΤ).
Επίσης, στο ισχύον «αναδιανεμητικό» σύστημα προβλέπεται μικρό μέρος των ετήσιων εισφορών να αποθεματοποιείται (και να μην διανέμεται ως μερίσματα ή παροχές), ως «μαξιλάρι» αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων.
Με απλά λόγια, στο ισχύον σύστημα των ΜΤ, η τιμή και η συχνότητα των διανεμόμενων μερισμάτων εξαρτάται από το ύψος των καταβαλλόμενων εισφορών και τον αριθμό των εν ενεργεία ενστόλων που τις καταβάλλουν (δηλ., όσο πιο πολλοί οι εν ενεργεία και όσο υψηλότερες οι εισφορές καταβάλλουν, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η τιμή των διανεμόμενων μερισμάτων και τόσο συχνότερη θα είναι η καταβολή τους στους εν αποστρατεία).
Συνεπώς, η επίκληση της ανάγκης διασφάλισης της «βιωσιμότητας» και της «ανταποδοτικότητας» των ΜΤ ως λόγων δικαιολογούντων τη διενέργεια «αναλογιστικών μελετών» ενός απλούστατου «αναδιανεμητικού» συστήματος που αναφέρεται στην απάντηση ΥΠΕΘΑ θα πρέπει, τουλάχιστον, να μας κινεί υποψίες.
Υπενθυμίζεται ότι, η αρμοδιότητα διασφάλισης της βιωσιμότητας έχει ανατεθεί στα Διοικητικά Συμβούλια των τριών Μετοχικών Ταμείων. Επομένως, διερωτώμεθα για το κίνητρο που οδήγησε τη ΓΔΟΣΥ να αναλάβει αυτό το έργο και να υποκαταστήσει τα προλεχθέντα συλλογικά και ανεξάρτητα όργανα.
Επίσης, μολονότι ο ΥΠΕΘΑ ερωτήθηκε ξεκάθαρα αν «…Αληθεύει ότι βρίσκεται σε εξέλιξη υλοποίηση σχεδιασμού της Κυβέρνησής σας με τον οποίο επιδιώκεται η ενοποίηση των Μετοχικών Ταμείων (Στρατού – Ναυτικού – Αεροπορίας),…» διερωτώμεθα γιατί δεν έδωσε μια ξεκάθαρη απάντηση. Γιατί απέφυγε να αποκλείσει κατηγορηματικά και απερίφραστα το ενδεχόμενο ενοποίησης των Μετοχικών Ταμείων και, έτσι, να βάλει τέλος στην εντεινόμενη φημολογία και τις διογκούμενες ανησυχίες των αποστράτων;
Αυτό εξηγείται μόνον αν το ΥΠΕΘΑ θεωρεί το θέμα της ενοποίησης «ανοικτό». Συνάμα, προβληματισμό προκαλεί ο όρος «ανταποδοτικότητα» που χρησιμοποιεί στην απάντησή του το ΥΠΕΘΑ. Στην οικονομική θεωρία ο όρος «ανταπόδοση» παραπέμπει στις αποδόσεις επενδυόμενων κεφαλαίων.
Μήπως, επομένως, το φαινομενικά αναπάντητο δεύτερο υποερώτημα των Βουλευτών ΠΑΣΟΚ-Κιν. Αλλ. ήδη απαντήθηκε, εμμέσως;
Μήπως, τα αιτηθέντα από τα ΜΤ στοιχεία χρησιμοποιηθούν για τη ριζική αναμόρφωση του ισχύοντος συστήματος και τη μετατροπή του από «αναδιανεμητικό» σε «ανταποδοτικό»;
Μήπως, η μετατροπή αυτή συνοδευτεί από συγχώνευση των τριών Μετοχικών Ταμείων σε ένα ενιαίο ΜΤΕΔ (Μετοχικό Ταμείο Ενόπλων Δυνάμεων), με παράλληλη διατήρηση του ισχύοντος «αναδιανεμητικού» συστήματος, μέχρι φυσικής εξάλειψης των δικαιούχων του;
Μήπως, το ΥΠΕΘΑ «ζήλεψε» το πρόσφατα ιδρυθέν Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ως «πρόπλασμα» μετεξέλιξης των ΜΤ των ενστόλων;
Συμπερασματικά, η απάντηση του ΥΠΕΘΑ, μάλλον γεννά περισσότερα ερωτήματα από όσα επιχειρεί να απαντήσει. Οι μερισματούχοι, σύμπασες οι συλλογικές οργανώσεις τους και οι Διοικήσεις των Μετοχικών Ταμείων δικαιούνται να γνωρίζουν τις πραγματικές προθέσεις του ΥΠΕΘΑ.
Εν αναμονή των απαντήσεών του, το ΥΠΕΘΑ οφείλει να είναι σε διαρκή διαβούλευση με τους μερισματούχους των Μετοχικών Ταμείων και με όλες, ανεξαιρέτως, τις συλλογικές οργανώσεις τους και να ενημερώνει με πληρότητα για τους σχεδιασμούς και τις προθέσεις του αναφορικά με τις συντάξιμες αποδοχές τους, ιδίως εκείνες που κάνουν τη διαφορά μεταξύ της «απλής» επιβίωσης και της «αξιοπρεπούς» διαβίωσής τους.
Τέλος, όσο «σοβεί» ανεπίλυτο το ζήτημα του Μ.Τ.Σ. και όσο δεν αναλαμβάνονται μέτρα εξυγίανσής του, απαντήσεις σαν αυτή που δόθηκε στους Βουλευτές ΠΑΣΟΚ-Κιν. Αλλ. θα καθίστανται ολοένα και λιγότερο πειστικές και πιστευτές.
