Θα ξεκινήσουμε από τα τελευταία γεγονότα που πραγματικά και εσάς αλλά και όλους μας, μάς έχουν σημαδέψει. Αναφέρομαι σε αυτό το τραγικό περιστατικό των Αγίων Αναργύρων, που δεν είναι όμως μόνο αυτό. Έχουμε τις γυναικοκτονίες καθημερινά να αυξάνονται, ιδιαίτερα τους τελευταίους δύο-τρεις μήνες είχαμε δραματική αύξηση των γυναικοκτονιών. Έχουμε τη βία των ανηλίκων, έχουμε την παραβατικότητα κι έχουμε το αίσθημα της ανασφάλειας των πολιτών εξαιτίας αυτών των γεγονότων.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς χαίρομαι, κ. Παπαδάκη και κα Αναστασοπούλου, που ξεκινάμε με το θέμα αυτό, διότι απασχολεί πάρα πολύ την ελληνική κοινωνία. Θα ήθελα καταρχάς να κάνω μία διάκριση μεταξύ της βίας όπως την περιγράψατε, να εκφράζεται μέσα από βία κατά των γυναικών, στην ακραία της μορφή εκδηλώνεται μέσα από την γυναικοκτονία, το bullying, τη βία των ανηλίκων και την παραβατικότητα που συνδέεται με την καθημερινή εγκληματικότητα.
Έχουμε μία έξαρση αυτών των φαινομένων που αναφέρονται στη βία. Και πράγματι το περιστατικό των Αγίων Αναργύρων ήταν γροθιά στο στομάχι για όλους μας, θα έλεγα και για μένα προσωπικά, καθώς εκεί αισθάνθηκα ότι μπορεί πολλές φορές κάποιος να προσπαθεί να διορθώνει ένα πρόβλημα και μια κατάσταση, αλλά έρχεται ένα τέτοιο συμβάν που μας υπενθυμίζει ότι αυτά τα οποία κάνουμε δεν είναι πολλές φορές αρκετά και πρέπει να κάνουμε περισσότερα.
Από την άλλη, επειδή αναφερθήκατε στον αριθμό, ευτυχώς δεν έχουμε καθημερινά γυναικοκτονίες. Έχουμε καθημερινά, όμως, πάρα πολλές καταγγελίες βίας κατά των γυναικών. Κι αυτό μπορεί να σημαίνει απλά ότι οι γυναίκες αισθάνονται μεγαλύτερη άνεση τώρα να μιλούν για τα περιστατικά αυτά. Και αισθάνονται αυτή την άνεση, πιστεύω, διότι υπάρχει, παρά το γεγονός ότι στους Αγίους Αναργύρους μπορεί να έγιναν όλα λάθος, υπάρχει βασικά εμπιστοσύνη στην Αστυνομία, ότι μπορεί να διαχειριστεί τα περιστατικά αυτά.
Και οι γυναίκες αισθάνονται για πρώτη φορά την άνεση να βγουν να μιλήσουν γιατί ξέρουν ότι τελικά θα έχουν προστασία. Αυτό νομίζω ότι είναι μια κατάκτηση. Γιατί και πριν μπορεί να είχαμε τέτοια φαινόμενα, ξέρετε, απλά δεν τα γνωρίζαμε ποτέ γιατί κανείς δεν τολμούσε να μιλήσει.
Μαρία Αναστασοπούλου: Κύριε Πρόεδρε, δολοφονείται μία γυναίκα μπροστά σε ένα Αστυνομικό Τμήμα, μέσα στο Αστυνομικό Τμήμα. Όπως είπατε και εσείς, εκεί έγιναν όλα λάθος. Θέλω να σας ρωτήσω αν αυτό το περιστατικό είναι για εσάς ένα μεμονωμένο περιστατικό ή αν καταδεικνύει ότι υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα μέσα στην Αστυνομία που λειτουργεί με αδράνεια, που δεν κάνει σωστά τη δουλειά. Υπάρχει αυτός ο περίφημος «ωχαδερφισμός», ότι δεν αντιμετωπίζω ένα περιστατικό ή δεν το αξιολογώ όπως πρέπει; Και τι πρέπει να αλλάξει για να μην υπάρξει και άλλη Κυριακή Γρίβα στο μέλλον;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μπορεί να συμβαίνουν και τα δύο, κα Αναστασοπούλου. Μπορεί να υπάρχει -και σίγουρα υπάρχει ακόμα παντού μέσα στο κράτος, σίγουρα και στην Αστυνομία- αυτή η, όπως την περιγράψατε, κουλτούρα του «ωχαδερφισμού». Ότι «θα κάνω τα απολύτως απαραίτητα, ότι δεν νοιάζομαι πραγματικά για το πρόβλημα του πολίτη».
Υπάρχει όμως και η άλλη όψη. Υπάρχουν και πάρα πολλοί αστυνομικοί που κάνουν εξαιρετικά τη δουλειά τους. Αστυνομικοί που εκτός υπηρεσίας βλέπετε ότι καταδιώκουν και μπορεί να συλλαμβάνουν κλέφτες. Αστυνομικοί οι οποίοι μετατρέπουν τα περιπολικά τους σε ταξί, σε ασθενοφόρα. Αστυνομικοί οι οποίοι μπήκαν μέσα στη φωτιά…
Μαρία Αναστασοπούλου: Είναι τα περιπολικά και ταξί, λοιπόν.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όταν πρέπει, το είπα εξάλλου, πρέπει να είναι και ταξί και ασθενοφόρα και πυροσβεστικά. Είδατε και στις πυρκαγιές του περασμένου έτους τους αστυνομικούς να πηγαίνουν πόρτα-πόρτα και να βγάζουν ηλικιωμένους συμπολίτες μας από τα σπίτια τους. Άρα, πιστεύω ότι η πλειοψηφία των αστυνομικών έχουν αίσθηση του καθήκοντος.
Όμως πρέπει να κάνουμε περισσότερα, διότι η αλλαγή μιας κουλτούρας ενός οργανισμού δεν είναι εύκολη υπόθεση. Έχουμε κάνει πολλά τμήματα αντιμετώπισης της ενδοοικογενειακής βίας, με πολύ εξειδικευμένη εκπαίδευση των αστυνομικών. Οι πιο πολλές είναι γυναίκες, για λόγους που νομίζω ότι είναι απολύτως κατανοητοί. Πρέπει να προσθέσουμε και άλλα.
Χρειαζόμαστε πιο αυστηρές διαδικασίες για το τι γίνεται από τη στιγμή που καταγγέλλεται ένα περιστατικό. Χρειαζόμαστε ακόμα περισσότερους ξενώνες φιλοξενίας για κακοποιημένες γυναίκες ώστε να αισθανθούν την άνεση να μπορούν να φύγουν από το σπίτι τους και να έχουν φυσική αλλά και νομική προστασία. Όλα αυτά είναι σημαντικά βήματα τα οποία έχουν γίνει.
Χρειαζόμαστε ακόμα περισσότερα panic buttons. Το panic button, όταν σας πρωτομίλησα σε μια εκπομπή την οποία είχαμε κάνει μαζί, ήταν μια ιδέα. Τώρα είναι μια πραγματικότητα. Έχει σώσει ζωές. Μια γυναίκα η οποία μπορεί να ειδοποιήσει κρυπτογραφημένα την Αστυνομία ότι μπορεί να είναι θύμα κακοποίησης και να έρθει η Αστυνομία στο σπίτι, χωρίς να το αντιληφθεί ο εν δυνάμει κακοποιητής, είναι μεγάλη και σημαντική καινοτομία.
Άρα, για εμένα κάθε τέτοιο περιστατικό, όπως αυτό των Αγίων Αναργύρων, αυτή η τραγωδία, είναι μια υπενθύμιση ότι όταν καλούμαστε να κάνουμε βαθιές και δομικές αλλαγές στο κράτος πρέπει να γνωρίζουμε πάντα ότι θα υπάρχουν και πισωγυρίσματα, θα υπάρχουν και τραγωδίες. Αυτές πρέπει να μας κάνουν πιο δυνατούς να τρέξουμε πιο γρήγορα.
Γιώργος Παπαδάκης: Αναδείχτηκε μέσα από αυτή την ιστορία, την τραγική, κ. Πρόεδρε, το θέμα της υποστελέχωσης των Αστυνομικών Τμημάτων. Μάλιστα καταγγέλλεται από τους ίδιους τους αστυνομικούς, τους συνδικαλιστές. Υπάρχουν Αστυνομικά Τμήματα που κλείνουν στις 10 η ώρα το βράδυ και μάλιστα σε μία περιοχή με παραβατικότητα υψηλή, τη Δυτική Αττική.
Μετά μπήκε το θέμα της εκπαίδευσης, αν είναι σωστά εκπαιδευμένοι οι αστυνομικοί. Αλλά για το θέμα της υποστελέχωσης, παρά το γεγονός ότι είχε εξαγγελθεί, και μπορεί να πραγματοποιήθηκε, ότι 1.700 από την προστασία υψηλών προσώπων επέστρεψαν στα Αστυνομικά Τμήματα, αυτό δεν έχει φανεί.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κύριε Παπαδάκη, εάν πάτε να κάνετε ένα ρεπορτάζ στη Δυτική Αττική, πιστεύω ότι οι πολίτες θα σας πουν ότι έχει ενταθεί η αστυνομική παρουσία. Γιατί, πράγματι, είχαμε εντοπίσει ότι σε περιοχές με υψηλή παραβατικότητα δεν υπήρχε αρκετή ορατή παρουσία των αστυνομικών. Αυτό οφείλεται σε μία μεγάλη προσπάθεια που κάνουμε να κατανείμουμε καλύτερα το ανθρώπινο δυναμικό της Αστυνομίας, κυρίως σε υπηρεσίες πρώτης γραμμής, να στελεχώσουμε τα Αστυνομικά Τμήματα, αλλά και τις ομάδες εκείνες οι οποίες κινούνται στον δρόμο και δεν εντάσσονται σε κάποιο συγκεκριμένο Αστυνομικό Τμήμα.
Είναι μια μεγάλη προσπάθεια η οποία γίνεται. Πράγματι βρήκαμε πάρα πολλούς αστυνομικούς δεσμευμένους σε φύλαξη «υψηλών προσώπων». Πήρα εγώ μια τολμηρή απόφαση να τους μειώσουμε. Και υπήρχαν, σας διαβεβαιώνω, αρκετές αντιδράσεις γιατί ήταν, θα έλεγα, ένα κεκτημένο αδράνειας αυτό: να έχει κανείς μία φύλαξη η οποία δεν συνάδει με τον πραγματικό κίνδυνο στον οποίο κάποιος μπορεί να εκτίθεται. Πρέπει να κάνουμε περισσότερα σε αυτή την κατεύθυνση, όπως πρέπει να απαλλάξουμε και τους αστυνομικούς -και αυτό γίνεται ήδη σε ένα βαθμό- από γραφειοκρατικά και διοικητικά καθήκοντα.
Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση βοηθάει πολύ σε αυτή την κατεύθυνση, ώστε αντί να ασχολούνται με γραφειοκρατικές διαδικασίες, να μπορούν να είναι έξω στον δρόμο ή σε ένα Αστυνομικό Τμήμα για να προστατεύουν πραγματικά τον πολίτη.
Μαρία Αναστασοπούλου: Κύριε Πρόεδρε, σας έχω ακούσει και σε άλλες κρίσεις και δύσκολες στιγμές να λέτε ότι όταν υπάρχει ευθύνη, πρέπει να αναλαμβάνεται. Θέλω να σας ρωτήσω αν με αφορμή τη δολοφονία της Κυριακής, αν μάλλον αυτό είναι ένα θέμα που απαιτεί ανάληψη και πολιτικής ευθύνης, δηλαδή αν υπάρχει σε αυτήν την περίπτωση πολιτική ευθύνη για τον κ. Χρυσοχοΐδη;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι. Είμαι πολύ σαφής και ξεκάθαρος σε αυτό. Γιατί αν, κα Αναστασοπούλου, κάθε φορά που κάτι δεν πηγαίνει καλά στο κράτος η ευθύνη φτάνει πάντα στην κορυφή, θα είχαμε παραιτήσεις κάθε εβδομάδα ή κάθε μήνα. Και από τη στιγμή που εδώ…
Μαρία Αναστασοπούλου: Είναι ένα Υπουργείο που έχει αλλάξει βέβαια τρεις Υπουργούς σε εννέα μήνες.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό είναι σωστό το οποίο λέτε και γι’ αυτό προφανώς η ευθύνη είναι δική μου. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν θεωρώ ότι ένας Υπουργός, ο οποίος πραγματικά και κατέχει το αντικείμενο -αυτό δεν νομίζω ότι αμφισβητείται- και κάνει μία μεγάλη προσπάθεια να αλλάξει κακώς κείμενα στην Ελληνική Αστυνομία, τα οποία, τονίζω, είναι προβλήματα τα οποία έρχονται και τα οποία διαιωνίζονται εδώ και πάρα πολύ καιρό, όχι δεν θεωρώ ότι υπάρχει πολιτική ευθύνη για το συγκεκριμένο συμβάν.
Και με την ευκαιρία αυτή επιτρέψτε μου να πω και κάτι ακόμα και να το τονίσω: αυτή η δεύτερη τετραετία είναι τετραετία που πρέπει να κάνουμε πολύ βαθιές τομές στο κράτος. Αν η πρώτη τετραετία ήταν μία τετραετία όπου ουσιαστικά διορθώσαμε την πορεία της χώρας και αντιμετωπίσαμε κρίσεις, τώρα μπαίνουμε στα βαθιά. Και όταν τα βάζουμε με το βαθύ κράτος, ξέρουμε πολύ καλά ότι αυτή είναι μια άσκηση η οποία απαιτεί υπομονή, επιμονή και μεγάλη συστηματικότητα.
Δεν έκρυψα ότι αυτός είναι ο στόχος της δεύτερης τετραετίας και θα κριθώ για την αποτελεσματικότητα των πολιτικών μας στο τέλος της τετραετίας. Αυτή είναι η μάχη την οποία δίνουμε. Και η Αστυνομία θα έλεγα ότι είναι μία μόνο έκφανση των σημαντικών δομικών παρεμβάσεων που πρέπει να κάνουμε.
Αλλά εκεί φέρνουμε και νέες πρωτοβουλίες, όπως αυτή για το bullying. Θα ήθελα να μιλήσουμε για το θέμα αυτό και γι’ αυτά τα οποία είπαμε χθες, γιατί τα θεωρώ εξαιρετικά σημαντικά. Μου το λένε συνέχεια γονείς ότι αυτή η βία και η παραβατικότητα η οποία υπάρχει στους εφήβους, στα σχολεία μας, πρέπει με κάποιο τρόπο να αντιμετωπιστεί. Και νομίζω ότι η πλατφόρμα την οποία παρουσιάσαμε χθες, αλλά και όλη η πολιτική μας προσέγγιση στο θέμα αυτό, έχει βαριά επιστημονική τεκμηρίωση και νομίζω ότι είναι ένα σημαντικό βήμα στη σωστή κατεύθυνση.
