- Κύριε υπουργέ, θα θέλαμε να ξεκινήσουμε την συνέντευξη από την κατάσταση που επικρατεί στο Αιγαίο. Η Τουρκία εδώ και καιρό κλιμακώνει την ρητορική της εναντίον της Ελλάδας κατηγορώντας τη χώρα μας ότι θέτει σε κίνδυνο τις ζωές των μεταναστών. Που αποσκοπεί;
Όπως βλέπετε μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία, η Άγκυρα έχει αλλάξει γραμμή πλεύσης. Τόσο καιρό μας έλεγαν ότι θα έρθουν νύχτα, και άλλα προκλητικά, αλλά όπως είδατε και είδε και ο ελληνικός λαός εμείς πήγαμε μέρα για να βοηθήσουμε.
Στους σεισμούς όπως ξέραμε σταθήκαμε και θα σταθούμε με αλληλεγγύη και αυτό δεν σχετίζεται με καμία γεωπολιτική ατζέντα.
Είναι μία χειρονομία βασισμένη σε ανθρωπιστικούς λόγους σε μία εποχή τεράστιων δυσκολιών που αντιμετωπίζει ένας γείτονας.
Αναφορικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις όπως ξέρετε βιώνουμε μία ήρεμη περίοδο. Γνωρίζουμε βέβαια πολύ καλά πώς τα πράγματα δεν αλλάζουν μέσα σε μία νύχτα. Θέλει σοβαρότητα και σχέδιο.
- Πως σχολιάζετε τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για όσα διαδραματίζονται στο Αιγαίο?
Για μας υπάρχουν θαλάσσια σύνορα. Και οφείλουμε να τα προστατεύουμε. Αυτό κάνουμε με συνέπεια. Έχουμε εξηγήσει στους εταίρους μας στην Ευρώπη, ότι τα σύνορα της Ελλάδας είναι και σύνορα της Ευρώπης. Και είναι και προς συμφέρον των υπόλοιπων χωρών να καταλάβουν ότι στο μεταναστευτικό πρέπει να είναι στο πλευρό μας. Άλλες χώρες το καταλαβαίνουν άλλες όχι. Αλήθεια είναι ότι θα θέλαμε περισσότερη στήριξη. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν έχουν βάλει πλάτη και οικονομικά και με άλλους τρόπους.
Είναι καιρός όμως να συνειδητοποιήσουν όλοι, ότι το πρόβλημα των μεταναστευτικών ροών στο Αιγαίο δεν θα υπήρχε, αν η Τουρκία τηρούσε τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αν οι τουρκικές αρχές έκαναν σωστά τη δουλειά τους.
Τα αποτελέσματα του έργου του Λιμενικού Σώματος είναι εντυπωσιακά.
Η μείωση των μεταναστευτικών ροών, σε σχέση με το 2019, ξεπερνά το 80%.
Μόνο την τελευταία τετραετία, διασώθηκαν, σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, πάνω από 40.000 συνάνθρωποι μας.
Εξαρθρώθηκαν 19 κυκλώματα και έχουν συλληφθεί πάνω από 450 διακινητές.
Με 5.000 επιχειρήσεις, καταπολεμήθηκε η παράνομη δραστηριότητα στη θάλασσα.
Πίσω από τα πολλά και πολύ σημαντικά επιτεύγματα του Λιμενικού Σώματος, κρύβεται μια συστηματική, συλλογική προσπάθεια πάρα πολλών ανθρώπων
- Σε ό,τι αφορά το Λιμενικό Σώμα, υπάρχει σχεδιασμός για περαιτέρω ενίσχυση με προσωπικό, μέσα, εξοπλισμό κλπ. ;
Να σας πω το πιο πρόσφατο. Προχωράμε στην προμήθεια έντεκα νέων περιπολικών σκαφών, με υγειονομικό εξοπλισμό προχωρά το Υπουργείο Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, μέσω χρηματοδότησης ύψους 6,6 εκατ. Ευρώ, που έχει εξασφαλιστεί από το Ταμείο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Συνόρων 2021-2027. Συγκεκριμένα, η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της προέβη στο συντονισμό των αρμόδιων Διευθύνσεων και Υπηρεσιών, για την εκκίνηση όλων των απαιτούμενων ενεργειών που αφορούσαν την χρηματοδότηση και την διαγωνιστική διαδικασία, για την προμήθεια επιπλέον έντεκα νέων περιπολικών σκαφών με υγειονομικό εξοπλισμό. Η προμήθεια των εν λόγω σκαφών θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός 24 μηνών από την επόμενη της υπογραφής της σύμβασης, με το πρώτο να παραδίδεται εντός τεσσάρων μηνών από την επόμενη της υπογραφής της σύμβασης και τα υπόλοιπα, ένα σκάφος ανά δύο μήνες. Τα έντεκα αυτά νέα σκάφη θα διατεθούν στις Λιμενικές Αρχές Θάσου, Ψαρών, Άγιου Ευστράτιου, Φούρνων, Κέας, Λειψών, Κάσου, Βόρειας Εύβοιας, Χώρας Σφακίων, Ιεράπετρας και Ζακύνθου. Ως προς τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά θα διαθέτουν σύγχρονο μηχανολογικό, ναυτιλιακό εξοπλισμό, ενώ θα περιλαμβάνουν και ειδικό διαμορφωμένο θάλαμο ασθενών, με σύγχρονο ιατρικό εξοπλισμό. Αυτός ο εξοπλισμός θα δίνει τη δυνατότητα στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, να προσφέρει υψηλότερου επιπέδου υπηρεσίες στην κοινωνία και να αυξάνει το αίσθημα ασφάλειας των κατοίκων των νησιωτικών περιοχών. Τα νέα σκάφη στις περιοχές που θα διατεθούν θα επιτελέσουν τον διττό τους ρόλο, που είναι να περιπολούν στα θαλάσσια σύνορα της πατρίδας μας, αλλά και να αναλαμβάνουν καθημερινά σχεδόν τη διακομιδή ασθενών, εκεί όπου άλλα μέσα αδυνατούν να προσφέρουν την πολύτιμη γέφυρα μεταφοράς, η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο για να σωθούν ανθρώπινες ζωές. Όπως είναι γνωστό το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, διαθέτει σήμερα έναν στόλο οκτώ περιπολικών σκαφών, με υγειονομικό εξοπλισμό που έχουν ναυπηγηθεί στην Ελλάδα, σύμφωνα με προδιαγραφές που εκπονήθηκαν από στελέχη του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής, με τη συνδρομή του Ε.Κ.Α.Β. και της Υγειονομικής Υπηρεσίας του Υ.ΝΑ.Ν.Π.
Από εκεί και πέρα όπως γνωρίζετε βρίσκεται σε εξέλιξη ένα μεγάλο εξοπλιστικό πρόγραμμα περαιτέρω ενίσχυσης των επιχειρησιακών δυνατοτήτων του Λιμενικού Σώματος με σύγχρονα σκάφη και σύγχρονα συστήματα, το οποίο αγγίζει τα 800 εκατ. ευρώ. Σε εξέλιξη είναι επίσης ο διαγωνισμός για το εθνικής και στρατηγικής σημασίας έργο, το Εθνικό Σύστημα Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης (ΕΣΟΘΕ), που ουσιαστικά θα είναι τα «μάτια» μας στο Ανατολικό Αιγαίο, στην Κρήτη και το Ιόνιο, καθιστώντας πολύ πιο άμεσες και αποτελεσματικές τις επιχειρήσεις του Λιμενικού Σώματος.
Η πιο σημαντικότερη όμως επένδυση είναι το ανθρώπινο δυναμικό μας. Οι άνδρες και οι γυναίκες του Λιμενικού Σώματος-Ελληνική Ακτοφυλακή. Τους ενισχύσαμε σε αυτήν την πρώτη φάση και στη νέα τετραετία θα εφαρμόσουμε ένα νέο μισθολόγιο που θα βελτιώνει τους μισθούς.
- Ποιο είναι το στρατηγικό όραμα για την ελληνική ναυτιλία και πως θα μπορέσει η Ελλάδα να συνεχίσει να πρωταγωνιστεί στη διαμόρφωση ναυτιλιακής πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο με επίκεντρο την αειφορία και την αριστεία;
Σε κάθε περίπτωση, η στήριξη και η υποστήριξη της ελληνικής ναυτιλίας και των πληρωμάτων των πλοίων μας αποτελεί κύριο μέλημά μας. Αυτό συνιστά καθημερινό έργο, δύσκολο και σύνθετο πολλές φορές, με παραμέτρους και συνθήκες της διεθνούς ναυτιλιακής σκηνής που μεταβάλλονται συνεχώς, χωρίς να αποκλείεται πολλές φορές και η ύπαρξη αμιγώς πολιτικών επιδιώξεων πίσω από το μανδύα της ναυτιλιακής νομιμότητας. Φέρνω ως παράδειγμα την πρόσφατη πρακτική της Τουρκίας για τη διέλευση των Στενών υπό όρους που δημιουργούν μείζον ζήτημα ανταπόκρισης στη διεθνή ναυτιλιακή ασφαλιστική αγορά και τα Κράτη σημαίας των πλοίων, γεγονός που θέτει υπό ευθεία αμφισβήτηση και τα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί κατά της Ρωσίας, κυρίως σε ό,τι αφορά στη μεταφορά του ρωσικού πετρελαίου στο πλαίσιο του oil price cap.
Ακόμη, κατά τις διαπραγματεύσεις στην Ε.Ε. και στο Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό θα εξακολουθήσουμε να προωθούμε και να υποστηρίζουμε κάθε μέτρο που μπορεί να διασφαλίσει την ομαλή ενεργειακή μετάβαση της ναυτιλίας και της ακτοπλοΐας μας, για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων που σχετίζονται με την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας.
Η ελληνική πλοιοκτησία έχει σαφώς εμπιστευθεί την πολιτική αυτής της Κυβέρνησης, τη σταθερότητα, τη σοβαρότητα και τη συνέπεια με την οποία αντιμετωπίζει το ευρύτερο ναυτιλιακό γίγνεσθαι και έχει δείξει απτά δείγματα αυτής εμπιστοσύνης, πέραν των λοιπών, μέσω της επίτευξης ενός ιστορικά υψηλού ελληνικής αριθμού πλοιοδιαχείρισης που ανέρχεται πλέον στα 5.118 ποντοπόρα πλοία, με ό,τι βέβαια θετικό αυτό συνεπάγεται για την Εθνική Οικονομία και την απασχόληση στα ναυτιλιακά γραφεία που έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν για το σκοπό αυτό. Επίσης, κατόπιν της εφαρμογής της νέας δέσμης μέτρων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής ναυτιλίας και του ελληνικού νηολογίου και παρά τη δυσμενή διεθνή οικονομική συγκυρία, οι εγγραφές ποντοπόρων πλοίων το έτος 2022 παρουσιάζουν αύξηση 15,38%, σε σχέση με το έτος 2021.
- Η τεχνολογία είναι σχετικά αναπτυγμένη στην ναυτιλία. Θα μπορούμε να αποτελέσει πρότυπο και για άλλους τομείς;
Αν είχαμε ακολουθήσει την ευελιξία, την πρωτοπορία και την ενσυναίσθηση της ναυτιλίας μας και σε άλλους τομείς σίγουρα πολλά από αυτά που βλέπουμε θα ήταν σε πολύ υψηλότερο επίπεδο. Για μας η ναυτιλία και οι άνθρωποι της είναι ο οδηγός της επιτυχίας για τον τόπο.
- Σε τι φάση βρίσκεται σήμερα το ελληνικό νηολόγιο και πόσο ανθεκτική αποδείχτηκε η ελληνική ναυτιλία περνώντας μέσα από συμπληγάδες όπως η διεθνής κανονισμοί αλλά και η πανδημία που άλλαξε ριζικά την παγκόσμια ναυτιλία;
Στην ακτοπλοΐα, το έργο που έχει επιτελεστεί από το 2019 έως σήμερα, είναι πραγματικά τεράστιο και πολυεπίπεδο.
Ξεκινώ από την ενίσχυση κατά 53% της ετήσιας χρηματοδότησης των άγονων γραμμών, την παραλάβαμε στα 90 εκ. και την αυξήσαμε στα 138 εκ. ευρώ. Προσθέσαμε, λοιπόν, 24 νέες άγονες γραμμές στο ακτοπλοϊκό δίκτυο και, στην ουσία, να καταφέρουμε να συνδέσουμε με επάρκεια και συνέπεια κάθε νησί μας, εξυπηρετώντας δεκάδες χιλιάδες επιβάτες.
Δεν είναι, όμως μόνο αυτό.
- Στηρίξαμε την ακτοπλοΐα στην περίοδο της πανδημίας με 90 εκ. ευρώ,
- Αναβαθμίζουμε τη διαχείριση του δικτύου θαλάσσιων συγκοινωνιών με νέα μέσα και τεχνολογίες, με την ολοκλήρωση τεσσάρων εξαιρετικά σημαντικών έργων.
- Της «Μελέτης για τη δημιουργία Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Διαχείρισης Δικτύου Θαλασσίων Συγκοινωνιών»,
- Την «Ανάπτυξη Ψηφιακών Εργαλείων παρακολούθησης απόπλου – κατάπλου πλοίων και ηλεκτρονικοποίηση διαδικασιών παρακολούθησης και ενημέρωσης κίνησης επιβατών και οχημάτων στα λιμάνια της Χώρας»,
- Την «Απλούστευση και ψηφιοποίηση συστήματος διαχείρισης άγονων γραμμών» και
- Την «Ανάπτυξη συστήματος αυτοματοποιημένης ενημέρωσης πολιτών για πληροφορίες ακτοπλοϊκού δικτύου».
- Προχωράμε, για πρώτη φορά, στην προκήρυξη πολυετών συμβάσεων για μικρές άγονες γραμμές, τη ραχοκοκαλιά της Νησιωτικότητας, με πολυετείς συμβάσεις, με διάθεση 370 εκ. ευρώ μέχρι το τέλος του ΕΣΠΑ 2021-2027
- Καταρτίζουμε αναλυτικό σχέδιο-μελέτη για τη σταδιακή ανανέωση του στόλου της επιβατηγού ναυτιλίας της χώρας και τη μείωση του αποτυπώματος CO₂, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης.
- Πετύχαμε την εξαίρεση της ακτοπλοΐας μέχρι το τέλος του 2030, σε ότι αφορά την ένταξη στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων, προκειμένου να παρασχεθεί ο αναγκαίος χρόνος για την ομαλή ενεργειακή μετάβαση του κλάδου.
- Εξασφαλίσαμε στο Πρόγραμμα «Μεταφορές 2021-2027» χρηματοδότηση ύψους 600.000.000€ σε σύνολο προϋπολογισμού προγράμματος €2,1 δις. Προτεραιότητα έχουν οι παρεμβάσεις σε επιλεγμένα νησιωτικά λιμάνια σύμφωνα. Οι παρεμβάσεις αυτές θα συνδυαστούν με προώθηση της χρήσης καθαρών καυσίμων, την προετοιμασία νέου θεσμικού πλαισίου για τη λιμενική διαχείριση, καθώς και προετοιμασία για την πράσινη μετάβαση των λιμένων στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Fit for 55. Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν την ενίσχυση ακτοπλοϊκών συνδέσεων δημόσιας υπηρεσίας με την χρήση “πράσινων” πλοίων χαμηλών εκπομπών αερίων ρύπων και αποσκοπούν στη διασφάλιση της εδαφικής συνοχής στο νησιωτικό χώρο και στην εξασφάλιση συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης στα νησιά.
Είμαι λοιπόν αισιόδοξος ότι η Ελληνική Ναυτιλία θα συνεχίσει να είναι στην πρώτη γραμμή της Παγκόσμιας Ναυτιλίας.
- Με ποιον τρόπο οι νέοι θα έρθουν ποιο κοντά στην ναυτιλία και θα αγαπήσουν την θάλασσα;
Η ελληνική ναυτιλία αποτελεί ένα ανεκτίμητο Εθνικό Κεφάλαιο με ανεξάντλητα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη για τον τόπο μας. Είναι γεγονός ότι η διατήρηση της παγκόσμιας πρωτοκαθεδρίας της ελληνικής ναυτιλίας, το ίδιο της το μέλλον, βασίζεται και εξαρτάται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, από ένα εξαιρετικά κρίσιμο παράγοντα: το ανθρώπινο δυναμικό και την ικανότητα προσέλκυσης νέων Ελλήνων και Ελληνίδων στο ναυτικό επάγγελμα.
Στο πλαίσιο αυτό προωθείται μεταρρύθμιση του υφιστάμενου πλαισίου λειτουργίας των Δημόσιων Σχολών και των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ). Ειδικότερα, επιδιώκεται η ολιστική διαχείριση και αντιμετώπιση της ναυτικής εκπαίδευσης από το Λύκειο μέχρι τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού και τα κέντρα μετεκπαίδευσης των ναυτικών, η αύξηση του αριθμού των εισακτέων στις Ακαδημίες, η ενίσχυση και η ευελιξία στα προγράμματα σπουδών και προσαρμογή στα νέα δεδομένα εκπαίδευσης του ναυτικού επαγγέλματος.
Σκοπός μας είναι να κινητροδοτήσουμε ακόμη περισσότερο τη ναυτική κατεύθυνση, να βελτιώσουμε τη ναυτική εκπαίδευση, να την καταστήσουμε εξωστρεφή και, ταυτόχρονα, να ενισχύσουμε την ποιότητά της. Επιπλέον, στοχεύουμε στην εξακολούθηση της έμπρακτης στήριξής μας στη δημόσια ναυτική εκπαίδευση, ταυτόχρονα όμως και στην ανάδειξη του πυλώνα της ιδιωτικής ναυτικής εκπαίδευσης στη βάση σύγχρονων και ποιοτικών κανόνων λειτουργίας.
Επειδή, όπως γίνεται αντιληπτό, η ναυτική εκπαίδευση δεν αποτελεί για μας μια απλή καθημερινότητα στο έργο του Υπουργείου, αλλά μια πολιτική αιχμής και ελπίδας για το αύριο της ναυτιλίας μας, δεν παραλείπω να επισημάνω τις επιτυχημένες παρεμβάσεις μας αναφορικά με δράσεις κατάρτισης και εκπαίδευσης ναυτικών και υποστήριξης συστήματος ναυτικής εκπαίδευσης συνολικού προϋπολογισμού 100.000.000€ εκ των οποίων άνω των 12.000.000€ αφορούν σε τεχνικό/εκπαιδευτικό εξοπλισμό και ταυτόχρονα υλοποίηση, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, εκτεταμένου προγράμματος έντεκα έργων ψηφιακού μετασχηματισμού ναυτικής εκπαίδευσης τα οποία θα ολοκληρωθούν εντός του 2023.
Να τονίσω, επίσης, ότι εντάχθηκε πρόσφατα στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» η πράξη για την Πρακτική Άσκηση σπουδαστών Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.) επί πλοίου για την εκπλήρωση του Β΄ Θαλάσσιου Εκπαιδευτικού Ταξιδιού τους, συνολικού προϋπολογισμού 6,5 εκ. ευρώ. Με την επιδότηση του δεύτερου θαλάσσιου εκπαιδευτικού ταξιδιού, επιτυγχάνεται η αύξηση των διαθέσιμων θέσεων πρακτικής άσκησης επί πλοίου, πράγμα απαραίτητο για την έγκαιρη ολοκλήρωση των σπουδών. Επιπρόσθετα, με τον τρόπο αυτό υποστηρίζονται έμπρακτα οι γυναίκες σπουδάστριες των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού με την παροχή επιπλέον κινήτρων για τη ναυτολόγηση τους στα πλοία και την ισότιμη μεταχείριση τους. Τέλος, έχει εξασφαλισθεί για τη χρηματοδοτική περίοδο 2021-27 χρηματοδότηση έργων ύψους άνω των 200 εκ. ευρώ για την υποστήριξη του συστήματος ναυτικής εκπαίδευσης, κατάρτιση ανέργων ναυτικών, την οικονομική ενίσχυση των σπουδαστών των ΑΕΝ, την πρακτική άσκηση σπουδαστών Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) επί πλοίου για την εκπλήρωση του Α’ και Β’ θαλάσσιου εκπαιδευτικού ταξιδιού καθώς και ύψους άνω των 32 εκ. ευρώ για την προμήθεια τεχνικού και εκπαιδευτικού εξοπλισμού για τις Σχολές Εμπορικού Ναυτικού, με χρηματοδότηση από τα περιφερειακά προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027.
Πιστεύω λοιπόν ότι οι νέοι μπορούν να μπουν στη Ναυτιλία και να γίνουν μέλη της μεγάλης ναυτικής οικογένειας.
- Κύριε υπουργέ, οδεύουμε προς την ολοκλήρωση του πολιτικού κύκλου αυτής της κυβέρνησης. Ποια είναι η αποτίμηση σε πολιτικό αλλά και προσωπικό επίπεδο αυτής της διαδρομής;
Ξέρετε εμάς των πολιτικών την αποτίμηση της διαδρομής μας την κάνουν οι πολίτες με την ψήφο τους στις εκλογές. Και είμαστε σε αυτό το στάδιο. Και για μένα το σημαντικό είναι να μπορέσουμε να συνεχίσουμε το έργο που ξεκινήσαμε το 2019 και να μπορέσουμε να επιστρέψουμε την ελληνική κοινωνία με ασφάλεια στην κανονικότητα. Να ενισχύσουμε μισθούς και συντάξεις. Να προχωρήσουμε το ψηφιακό κράτος για να μην ταλαιπωρείται ο πολίτης. Να δημιουργήσουμε κίνητρα να επιστρέψουν τα παιδιά μας που είναι στο εξωτερικό. Να ενισχύσουμε τις οικογένειες και να βοηθήσουμε τους νέους μας να κάνουν οικογένεια ώστε να αντιστρέψουμε την πορεία του δημογραφικού. Να γίνουμε με απλά λόγια ένα κανονικό κράτος με σεβασμό στον πολίτη του. Για αυτό ζητάμε ισχυρή εντολή και ξεκάθαρη επιλογή.
